Page 66 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Chương II: THAM GIA KHỞI NGHĨA NAM KỲ... 61 62 VÕ VĂN KIỆT - TIỂU SỬ

1
đã chiếm lại khu vực đồn Nước Xoáy, đến 10 giờ, chúng không trở về . Cơ sở cách mạng hoàn toàn tan vỡ, trước
chiếm lại huyện lỵ Vũng Liêm. Riêng cù lao Quới Thiện, sự lùng sục, bắt bớ của địch, Chín Hòa phải lẩn tránh
ta giữ được đến 3 ngày sau. trên các lùm cây, ngọn dừa, do thông thạo địa hình, lại
Đồng chí Phan Văn Hòa, Nguyễn Trọng Hoàng lanh lẹ, nên nhiều lần thoát khỏi sự vây bắt của kẻ
(Quảng Trọng Hoàng) đưa quân khởi nghĩa đến Long địch. Đến ngày thứ năm, Chín Hòa mới bắt liên lạc

Hồ thì dừng lại để nắm tình hình, được đồng chí Phan được với Bí thư Huyện ủy Nguyễn Thị Hồng, hẹn gặp
Văn Đáng (tức Hai Văn) cho biết cuộc khởi nghĩa đã nhau ở Đìa Chảo cùng với một số đồng chí khác. Hai
thất bại ở nhiều nơi. Các đồng chí Nguyễn Trọng người bàn nhau tiếp tục bám địa bàn, nắm tình hình,
Hoàng, Phan Văn Đáng và Phan Văn Hòa bàn bạc với cùng nhau phân tích, rút kinh nghiệm, nhận định thất
nhau và quyết định đưa quân trở về Vũng Liêm. Trên bại vừa qua chỉ là tạm thời; nhất trí với nhau: cách
đường trở về, nghĩa quân phải tản xuống cánh đồng, mạng chưa thành, dứt khoát không về Xứ .
2
lội bộ, bởi hàng chục xe chở lính của địch đang hành Làng xóm bị địch đốt phá, hầu hết tất cả nhân dân
quân về đàn áp cuộc khởi nghĩa ở Vũng Liêm. đều chạy ra đồng, Phan Văn Hòa cải trang trà trộn
Đến đây, cuộc khởi nghĩa ở Vũng Liêm nói riêng, trong nhân dân, sau đó bắt liên lạc được với đồng chí
khởi nghĩa Nam Kỳ nói chung đã bị thất bại. Các địa Ngô Thị Liên (bí danh là Anh Nữ), một giao liên của
phương khởi nghĩa bị địch đàn áp trong biển máu. Lực Liên Tỉnh ủy Tây Nam Bộ, được biết các cơ sở của ta bị
lượng cách mạng bị thiệt hại nặng nề. Tổ chức quyết tổn thất lớn, đồng chí Quảng Trọng Hoàng - Bí thư
định rút vào hoạt động bí mật, đồng chí Phan Văn Hòa Liên Tỉnh ủy Cần Thơ cũng đã bị địch bắt. Liên Tỉnh

được điều về hoạt động ở U Minh, Rạch Giá, thoát ly ủy chỉ đạo: “Số đồng chí bị lộ rút về U Minh để bảo
khỏi địa phương. toàn lực lượng”.

2. Xây dựng và phát triển lực lượng cách mạng _________
ở căn cứ U Minh
1. Theo hồi ký của ông Nguyễn Văn Mẹo (tức ông Hai Mẹo, chú
Khởi nghĩa Nam Kỳ thất bại, địch ra sức bắt bớ, giết họ của đồng chí Võ Văn Kiệt), trong số 27 người bị bắt, có 14 người
hại vô số cán bộ và đồng bào ta. Riêng ở ấp Bình Phụng bị đánh chết trong các nhà tù ở đất liền, 4 người chết tại Côn Đảo,
8 người bị đưa thủ tiêu, chỉ còn 1 người bị địch đánh tàn tật sống
và xã Trung Hiệp, có 27 người bị bắt giam, bị tra tấn dã sót trở về.
2. Theo lời kể của đồng chí Võ Văn Kiệt, trong sách: Khởi nghĩa
man, một số bị đưa đi đày ở nhà tù Côn Đảo mãi mãi Nam Kỳ ở Vĩnh Long, Sđd, tr.83.