Page 130 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

®©m to¹c tê giÊy”. §èi víi nh÷ng tªn c−êng hµo ¤ng NguyÔn Sinh Huy kh«ng bÞ bÊt ngê vÒ
h¸ch dÞch, ¸p bøc d©n chóng, «ng th¼ng tay trõng h×nh ph¹t nµy. ¤ng thõa hiÓu, tõ l©u, chÝnh
trÞ. ChÝnh v× vËy mµ «ng kh«ng ®−îc hµng ngò quyÒn “b¶o hé” vµ triÒu ®×nh HuÕ chØ mong cã dÞp
h−¬ng chøc ñng hé. ®Ó trÞ «ng.
Nh©n cã vô kiÖn cña gia ®×nh T¹ Quang, «ng ®·
Ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu nhËm chøc tri huyÖn
bÞ gi¸ng chøc. Nguyªn lµ T¹ Quang ph¹m lçi, bÞ
B×nh Khª, «ng ®· dù c¶m ®−îc nh÷ng ®iÒu xói
«ng ph¹t. ¤ng sai §ç TrÜ thi hµnh lÖnh ph¹t roi
quÈy cã thÓ ®Õn víi m×nh. TiÕng lµ ®−îc “th¨ng”
(h×nh ph¹t th−êng dïng thêi phong kiÕn). §ç TrÜ
tõ chøc thõa biÖn, hµm b¸t phÈm lªn chøc tri
®¸nh qu¸ tay lµm T¹ Quang ¨n ®ßn nÆng; vÒ nhµ,
huyÖn víi hµm lôc phÈm, l−¬ng ®−îc n©ng lªn ba
y èm, vµi th¸ng sau th× chÕt.
VÒ vô nµy, Bé H×nh ®· cã tê tr×nh t©u kh¸ tØ bËc, nh−ng sèng ë ®Êt “khØ ho cß g¸y” nh− ë B×nh
mØ, cã lý, cã t×nh: Khª ®©u cßn nh÷ng tiÖn nghi nh− håi ë HuÕ.
“... XÐt T¹ Quang bÞ ®¸nh roi, qua h¬n hai NhiÒu vÞ quan kh¸c hä biÕt “c¸ch sèng”, l¹i cã c¸c
th¸ng sau bÞ èm mµ chÕt chø kh«ng ph¶i ®¸nh quan bµ th−êng nhËn cña hèi lé cöa sau nªn
chÕt tøc th×, t×nh cã thÓ tha thø... L¹i xÐt viªn tri ch¼ng mÊy chèc mµ hä giµu lªn tr«ng thÊy. Cßn
huyÖn nµy míi ra lµm quan, ch−a t−êng d©n «ng, vÉn quen nÕp sèng thanh liªm, kh«ng thÓ
1
chÝnh, xin cho Bé L¹i t«i c¶i bæ kinh chøc...” . lµm nh÷ng ®iÒu tr¸i l−¬ng t©m vµ danh dù, cho
Nh−ng triÒu ®×nh HuÕ vµ Tßa Kh©m sø Ph¸p nªn, khi rêi khái ghÕ tri huyÖn, «ng chØ kho¸c
nh©n cí nµy ®· xö ph¹t «ng NguyÔn Sinh Huy
chiÕc kh¨n gãi nhÑ nhµng trªn vai ra ®i, víi sù ¸p
thËt nÆng. Th¸ng 1-1910, «ng bÞ ®×nh chØ c«ng viÖc
t¶i cña bän lÝnh.
ë huyÖn B×nh Khª, ph¶i “lai kinh hËu cøu” (gi¶i vÒ
§· luèng tuæi råi, dï cã lµm sao ch¨ng n÷a, «ng
kinh ®« ®Ó xem xÐt sau).
còng cam chÞu. ¤ng ®· quen cuéc ®êi gian khæ.
Ngµy 19-5-1910, Héi ®ång NhiÕp chÝnh lµm
§µnh r»ng “n−íc mÊt nhµ ®©u cßn” nh− «ng
xong b¶n ¸n NguyÔn Sinh Huy mang sè 140. Ngµy
th−êng nãi, nh−ng «ng kh«ng khái lo ng¹i cho
27-8-1910, triÒu ®×nh HuÕ duyÖt y b¶n ¸n ®ã, kÕt
¸n «ng: gi¸ng bèn cÊp, th¶i håi vµ chuyÓn ®i xa. cuéc sèng ngµy mai...
Nçi buån cña b¶n th©n «ng thùc ra kh«ng ®¸ng
____________
kÓ g× víi nçi nhôc mÊt n−íc mµ mÊy chôc triÖu con
1. C¶i bæ kinh chøc: thay ®æi tõ chøc quan ë ®Þa ph−¬ng
L¹c ch¸u Hång t×m ch−a ra lèi tho¸t. Khi nghe tin
vÒ lµm quan ë kinh ®«.

127 128