Page 131 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 131
«ng b¹n Phan Béi Ch©u ®ang l©m vµo vßng bÕ t¾c, hai «ng vµ muèn noi theo tÊm g−¬ng yªu n−íc
khèn ®èn n¬i ®Êt kh¸ch quª ng−êi, «ng bïi ngïi nhiÖt thµnh cña c¸c bËc cha chó ®ã.
than r»ng: “Bß §¸i thÊt thanh, Nam §µn sinh Phan Ch©u Trinh, ng−êi b¹n ®ång khoa víi
1
th¸nh” , nÕu ph¶i Phan Béi Ch©u lµ “th¸nh” ®· sa th©n phô anh còng tõng gi÷ chøc Thõa biÖn Bé
c¬, thÊt thÕ th× c¬ nghiÖp n−íc Nam giê ®©y cßn g× LÔ. Mèi quan hÖ ®ã lµm cho anh chó ý t×m hiÓu
n÷a! Ai lµ ng−êi g¸nh v¸c viÖc giang s¬n ®−îc nh− chÝnh kiÕn vµ nh÷ng ho¹t ®éng cña «ng. Anh t¸n
Gi¶i San?. thµnh th¸i ®é chØ trÝch th¼ng thõng cña «ng ®èi
víi vua t«i nhµ NguyÔn. Ph¶i gäi vua lµ “d©n tÆc”,
II- HOµI B·O LíN “®éc phu” nh− «ng míi thÝch ®¸ng. Mét ®iÒu n÷a
lµm cho anh h©m mé Phan Ch©u Trinh, ®ã lµ cuéc
Tõ nh÷ng suy nghÜ vÒ ý nghÜa s©u xa Èn giÊu
vËn ®éng duy t©n do «ng khëi x−íng vµ chÝnh anh
®»ng sau nh÷ng tõ “Tù do - B×nh ®¼ng - B¸c ¸i”,
còng tõng tham gia phong trµo ®ã.
nh×n th¼ng vµo thùc tÕ nãng báng cña ®Êt n−íc,
Nh−ng c¸i thuyÕt “û Ph¸p cÇu tiÕn bé” (dùa vµo
NguyÔn TÊt Thµnh b¾t ®Çu nung nÊu mét hoµi
Ph¸p ®Ó tiÕn bé) cña «ng th× anh thÊy cßn ngê ngî,
b·o lín: t×m ra con ®−êng gi¶i phãng d©n téc ViÖt Nam.
ph©n v©n, nhÊt lµ sau nh÷ng cuéc ®µn ¸p ®Ém
Anh ®ang dån c¶ t©m lùc vµo viÖc lªn kÕ ho¹ch ®Ó
m¸u cña chÝnh quyÒn “b¶o hé” ®èi víi phong trµo
hoµi b·o ®ã trë thµnh hiÖn thùc.
Duy T©n, §«ng Kinh nghÜa thôc vµ phong trµo
Anh suy nghÜ rÊt nhiÒu vÒ con ®−êng cña hai
chèng thuÕ. Bän thùc d©n ®· kÕt ¸n tö h×nh ®èi
chÝ sÜ ¸i quèc ®ang ®i: Phan Ch©u Trinh vµ Phan 1
Béi Ch©u. víi «ng vµ ®µy «ng ra C«n §¶o . Anh hiÓu, con
Hai nhµ yªu n−íc næi tiÕng nµy ®Òu lµ b¹n th©n ®−êng c¶i c¸ch «n hßa cña chÝnh «ng ®· dÉn «ng
cña th©n phô anh vµ c¶ hai ®Òu quý mÕn anh nh− ®Õn thÊt b¹i.
con ch¸u cña hä. Tõ bÐ, anh vèn rÊt kÝnh träng c¶ ____________
1. N¨m 1911, Héi Nh©n quyÒn Ph¸p can thiÖp nªn Phan
____________
Ch©u Trinh ®−îc tr¶ tù do tr−íc thêi h¹n vµ bÞ ®−a vÒ qu¶n
1. §©y lµ mét c©u cã tÝnh chÊt sÊm ký trong thêi ®ã, cã thóc ë Mü Tho. Tr−íc ®ã, còng nhê sù lªn ¸n cña Héi Nh©n
nghÜa lµ bao giê khe Bß §¸i (ë nói §ôn, huyÖn Nam §µn, quyÒn vµ sù can thiÖp cña Gi¨ng Gi«rÐt, mét l·nh tô §¶ng
tØnh NghÖ An) hÕt ch¶y, t¾t tiÕng å å th× Nam §µn xuÊt X· héi Ph¸p, mµ ¸n tö h×nh cña «ng ®−îc chuyÓn thµnh ¸n
hiÖn «ng th¸nh. ®µy ®i C«n §¶o.
129 130
