Page 50 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Cßn tªn TÊt Thµnh, cho m·i ®Õn n¨m 1910 míi dïng thªm tõ khi n−íc mÊt, d©n n« lÖ, lÇm than. T¹i
chÝnh thøc, thay thÕ tªn NguyÔn Sinh Cung. ®©y, ngoµi nghÒ n«ng, bµ con cßn lµm nhiÒu nghÒ
TiÕng lµ con quan phã b¶ng nh−ng c¸ch sinh kh¸c nh− dÖt v¶i, ®an l¸t hoÆc nghÒ s¬n trµng,
ho¹t cña anh em TÊt §¹t, TÊt Thµnh còng kh«ng kiÕm cñi, ®èt than...
kh¸c tr−íc lµ bao. C¸ch sèng Êy lµm cho mäi Víi t©m hån th¬ méng, rÊt yªu thiªn nhiªn, TÊt
thµnh viªn trong gia ®×nh «ng S¾c gÇn gòi víi d©n Thµnh tù hµo víi c¶nh ®Ñp cña lµng quª m×nh.
lµng (tÊt nhiªn, thêi Êy, ai còng quý träng häc vÞ Nh−ng ®iÒu ®¸ng tù hµo nhÊt lµ Kim Liªn cã
nhµ nho vµ gäi «ng S¾c lµ “quan phã b¶ng”). Cã nhiÒu di tÝch lÞch sö vµ nhiÒu anh hïng hµo kiÖt.
lÇn kh¸ch ®Õn th¨m nhµ, hái tªn c¸c con, «ng S¾c Ngay tr−íc ngâ nhµ cËu, chÕch vÒ bªn ph¶i lµ c¸i
®· nãi ®ïa: “Cu anh tªn Kh¬m, cu em tªn C««ng, giÕng Cèc, n¬i thùc d©n Ph¸p ®· ra lÖnh t¸t c¹n
Kh¬m C««ng mµ!” (Kh¬m C««ng lµ thæ ©m ®Þa n−íc ®Ó t×m vò khÝ cña “Chung nghÜa binh” khi
ph−¬ng vïng Nam §µn khi gäi Khiªm, Cung, nãi chóng ®· ®µn ¸p ®−îc cuéc khëi nghÜa cña V−¬ng
l¸i lµ “kh«ng c¬m”).
Thóc MËu (1886). H×nh ¶nh ng−êi anh hïng cña
ThËt khã mµ hiÓu næi v× sao mét gia ®×nh khoa
quª h−¬ng - ng−êi b¹n d¹y häc cña «ng ngo¹i
b¶ng l¹i sèng thanh bÇn, ®¹m b¹c ®Õn nh− vËy.
Hoµng §−êng cña cËu - hy sinh ngay t¹i lµng ®Ó
Nh−ng ®èi víi d©n xø NghÖ, nhÊt lµ vïng Nam
b¶o toµn khÝ tiÕt, ®· tõng g©y xóc ®éng m¹nh
§µn, ®iÒu ®ã ch¼ng cã g× l¹. Tuy lµ “®Êt v¨n vËt,
trong lßng cËu.
chèn thi th−”, d©n cã truyÒn thèng hiÕu häc, nhiÒu
Mét vinh dù lín cña NguyÔn TÊt Thµnh lµ ®−îc
nhµ khoa b¶ng næi tiÕng, nh−ng h»ng ngµy, c¸c nhµ
1
th©n phô göi sang häc víi thÇy V−¬ng Thóc Quý ,
Nho còng ph¶i lao ®éng ch©n tay vÊt v¶, v× mét lÏ
lµ con trai cô V−¬ng Thóc MËu. Mang nÆng thï
®¬n gi¶n lµ “cã thùc míi vùc ®−îc ®¹o”. Nh©n d©n
nhµ nî n−íc, thÇy võa d¹y häc võa ngÇm liªn kÕt
vïng nµy th−êng ®äc c©u ca dao quen thuéc:
víi nh÷ng ng−êi cã t©m huyÕt ®Ó m−u tÝnh viÖc
X−a nay næi tiÕng lµng Sen,
®¸nh T©y. ThÇy cã tªn trong ®éi “SÜ tö CÇn V−¬ng”
1
Nho bu«n, ®å nhñi ®· quen ®i råi!
do «ng Phan Béi Ch©u vµ «ng TrÇn V¨n L−¬ng lËp
Còng nh− nhiÒu vïng kh¸c ë n«ng th«n tØnh ra. ThÇy ®· cïng víi mÊy chôc ng−êi trong ®éi,
NghÖ An, lµng Sen vèn ®· nghÌo l¹i cµng nghÌo ____________
____________
1. V−¬ng Thóc Quý (1862 - 1907) ®Ëu cö nh©n khoa
1. §å lµ thÇy ®å d¹y ch÷ Nho. Nhñi lµ xóc tÐp b»ng c¸i T©n M·o (1891), næi tiÕng vÒ ch÷ ®Ñp, giái c©u ®èi vµ còng
nhñi (®an b»ng tre). næi tiÕng vÒ ho¹t ®éng yªu n−íc ë NghÖ An.

47 48