Page 51 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 51
d−íi sù chØ huy cña «ng Phan Béi Ch©u, ®Þnh lµm th¾p ®Ìn, dÇu s¸nh ra, thÇy liÒn ra cho häc trß
mét cuéc b¹o ®éng ®¸nh chiÕm thµnh NghÖ An mét vÕ ®èi:
1
vµo ngµy lÔ ChÝnh trung . Song v× bªn ®Þch ®Ò
Th¾p ®Ìn lªn dÇu v−¬ng ra ®Õ.
phßng nghiªm ngÆt, néi øng kh«ng hµnh ®éng
Cã häc trß lín tuæi ®èi ngay:
®−îc, c«ng viÖc ph¶i ®×nh chØ. ThÇy th−êng göi
g¾m t©m sù yªu n−íc vµ c¨m thï giÆc vµo nh÷ng §èt nhang råi giã qu¹t bay tµn.
bµi gi¶ng cho häc trß. ThÇy thÝch ng©m bµi th¬
Trß NguyÔn TÊt Thµnh xin ®èi:
“§iÕu V−¬ng Thóc MËu” cña mét nhµ nho viÕng
1
C−ìi ngùa dong th¼ng TÊn lªn §−êng .
th©n phô:
ThÇy gi¸o khen c¶ hai c©u ®èi cña hai trß,
“L¨ng l¨ng kú khÝ tû Kú S¬n,
nh−ng víi c©u sau cña trß TÊt Thµnh, thÇy cho
BÊt tö ninh dung nghÞch lç hoµn.
r»ng ®èi tho¸t h¬n, thÓ hiÖn ý chÝ vµ hoµi b·o lín
T¸ vÊn phÇn l¨ng hµ xø t¹i?
h¬n, kh«ng gß bã víi nghÜa ®en cña tõng tõ trong
2
T¶ biªn Hång LÜnh, h÷u Kim Nhan” .
vÕ ®èi.
DÞch nghÜa: Häc víi thÇy V−¬ng Thóc Quý, TÊt Thµnh c¶m
thÊy rÊt tho¶i m¸i, dÔ hiÓu, v× thÇy thøc thêi,
Tµi khÝ l¹ cña «ng vßi väi nh− nói Kú S¬n,
kh«ng nÖ cæ, kh«ng b¾t häc trß nhåi sä cæ v¨n theo
Kh«ng chÕt th× kh«ng ®Ó cho qu©n giÆc trë vÒ.
lèi “tÇm ch−¬ng trÝch có”. Lµ tÊm g−¬ng s¸ng cho
Nay muèn hái phÇn mé cña «ng ë ®©u?
häc trß noi theo, thÇy gîi cho NguyÔn TÊt Thµnh
ë chç bªn tr¸i lµ nói Hång LÜnh, bªn ph¶i lµ
nh÷ng vÊn ®Ò mµ trong b−íc tr−ëng thµnh, anh
nói Kim Nhan.
cßn ph¶i t×m hiÓu cho ®Õn n¬i ®Õn chèn.
Trªn bµn thê phÝa trong líp häc th−êng cã khãi Trong thêi gian Êy (kho¶ng n¨m 1901-1904),
h−¬ng, ®Ìn nÕn thê cô V−¬ng Thóc MËu. Mét lÇn ho¹t ®éng yªu n−íc cña c¸c sÜ phu trong huyÖn
Nam §µn, NghÖ An rÊt s«i næi. Nhµ thÇy gi¸o
____________ V−¬ng Thóc Quý lµ n¬i c¸c sÜ phu th−êng lui tíi.
1. LÔ ChÝnh trung cßn gäi lµ ngµy “Héi T©y”, tøc lµ ____________
ngµy Quèc kh¸nh Céng hßa Ph¸p (14-7-1789). 1. “V−¬ng” lµ v−¬ng v·i ra. “§Õ” lµ ®Õ ®Ìn. “TÊn” lµ
2. Th¬ v¨n yªu n−íc nöa sau thÕ kû XIX (1858-1900), tiÕn. TÊn, §−êng cßn lµ tªn cña hai triÒu ®¹i phong kiÕn
S®d, tr.557-558. Trung Hoa; nhµ TÊn x−ng v−¬ng, nhµ §−êng x−ng ®Õ.
49 50