Page 150 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC

- Tôi là người Việt Nam - bị Pháp cai trị, học sinh - Trường có đông học sinh không?
Trường Đại học Phương Đông ở Mátxcơva. Tôi tên là - Tất cả có 1.025 người học thuộc 62 xứ thuộc địa trong
Nguyễn Ái Quốc. đó có 150 cô gái, 895 vào đảng cộng sản. Trong số 1.025
Tôi tự giới thiệu và tôi nảy ra ý định phỏng vấn anh,
người học có 547 là nông dân, khoảng 300 là công nhân,
một cuộc phỏng vấn không định trước. Tôi ngỏ ý với anh.
còn là trí thức tư sản.
Anh nhìn tôi, cười và gật đầu. Anh mảnh khảnh, da rám
- Anh nghĩ thế nào về sáng kiến Bônsơvích này?
nắng, mắt đen lánh, tóc mượt.
- Tôi rất phấn khởi đối với sáng kiến này. Tôi đã đọc
- Anh kể cho tôi nghe về đời học sinh được không?
nhiều tuyên bố ủng hộ và đoàn kết của những người
- Được.
Anh bắt đầu kể và cho tôi biết anh là cộng sản. Trước chống đối nhưng không người nào đem lại cho chúng tôi
khi ghi tên học Trường Đại học Phương Đông, hai năm một sự giúp đỡ thiết thực để thoát khỏi chế độ nô lệ mà
trước đây anh làm đủ mọi nghề tại Pari, bán diêm, bán những "người đi gieo rắc văn minh" đang giam hãm
báo, đánh giày, làm các nghề linh tinh. chúng tôi. Tôi cho rằng sáng kiến này sẽ đem lại những
- Trong nước, tôi lao động ở nông thôn, tôi rời Tổ kết quả tốt. Nhiều người đã hiểu tình trạng kém cỏi của

quốc tôi cách đây ba năm . chúng tôi nhưng chưa có ai, trừ những người làm cách
*
- Tại sao anh lại sang châu Âu? mạng Nga, chỉ cho chúng tôi con đường đi đến giải
- Trước đây tôi có đọc một tờ báo phát hành sang phóng. Ở Bacu, năm 1921, lần đầu tiên trong lịch sử của
nước tôi, một vài tờ có tính chống đối. Ở Việt Nam, có giai cấp vô sản, đã họp một đại hội của các dân tộc
những người lính Lê Dương do Poangcarê (Poincaré) gửi Phương Đông và chính Lênin, đồng chí Ilítsơ thân mến
**
sang để cải huấn. Những người lính Lê Dương này đọc của chúng tôi đã nêu lên những đề án và hướng dẫn tôi có
đủ thứ. Họ là những kẻ chống đối về bản chất. Họ cho tôi khả năng cùng tiến bước với giai cấp vô sản thế giới.
đọc sách báo Pháp. Vì thế tôi nảy ra ý muốn sang xem Đồng chí Việt Nam nói rất hào hứng, nhanh và thạo
"mẫu quốc" ra sao và tôi đã tới Pari. Khi Trường Đại học tiếng Pháp. Một tay đồng chí phải băng.
Phương Đông ở Mátxcơva mở, tôi bèn xin học. - Tay anh làm sao thế?
__________ - Không sao - Anh trả lời - Tôi mang vòng hoa của học
sinh viếng Lênin, vì thế hai ngón tay tôi bị tê cóng.
* Sự thật thì đồng chí Nguyễn Ái Quốc rời Tổ quốc đã 13 năm,
- Các anh có bao nhiêu giáo sư? Chương trình học có
tức là từ năm 1911.
những môn gì?
** Poangcarê là Thủ tướng Pháp thời đó.
147 148