Page 22 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC

Phải qua thời gian để minh định và thuyết phục, năm Quý Tỵ (1893), do vậy, niềm vui của ông không trọn
1883, ông bà họ Hoàng đã đứng ra tổ chức lễ cưới và dựng vẹn. Sau buổi ra mắt quan tổng đốc An Tịnh, ông đã
cho đôi vợ chồng trẻ chỗ ở riêng ngay trong vườn nhà. Đó là tránh không dự buổi tiệc thịnh soạn đàn ca thâu đêm do
căn nhà tranh ba gian ở làng Hoàng Trù quê ngoại. quan tổng đốc khao các vị tân khoa mà lui về nghỉ tại
Năm 1884 ông bà sinh con gái đầu lòng đặt tên là nhà người bà con cụ Hoàng Đường sống tại tỉnh lỵ.
Nguyễn Thị Thanh. Sau này trong hoạt động chống Pháp, Sáng hôm sau tân khoa Nguyễn Sinh Sắc cắp mũ áo cử
đồng đội gọi bà là cô Bạch Liên. Bà là một chiến sĩ kiên nhân, đội dù, cuốc bộ về quê, không khoa trương danh
trung, bất khuất mà kẻ thù rất nể sợ. vị, cũng không tổ chức hội mừng mà chỉ làm lễ bái yết ở
Năm 1888, người con thứ hai ra đời, mang tên là nhà thờ, làm bà mẹ vợ bán tín bán nghi về chuyện ông
Nguyễn Sinh Khiêm, sau đổi là Nguyễn Tất Đạt, cũng là thi đỗ. Hàng xã thì tấm tắc khen ông cử tài cao mà
một chiến sĩ yêu nước bị thực dân và Nam Triều nhiều lần khiêm tốn, giản dị.
bỏ tù, phát vãng đến quản thúc. Năm 1895, ông vào Huế dự kỳ thi Hội nhưng không

Năm 1890 Nguyễn Sinh Cung chào đời. Đó là Nguyễn đậu. Để tiếp tục học ở Quốc Tử Giám, ông bàn với bà
Tất Thành, là Nguyễn Ái Quốc, là Chủ tịch Hồ Chí Minh Hoàng Thị Loan thu xếp cùng vào. Bà đã gửi con gái đầu
của chúng ta. lòng ở lại với bà ngoại Hoàng Thị Kép, đưa hai con trai
theo chồng vào Huế. Tại đây gia đình ông cử nhân nghèo
*
xứ Nghệ sống quá túng thiếu. Cứ hết buổi đi học ông lại
* *
cắp dù đi dạy kèm con cái nhà khá giả. Bà miệt mài với cái
Sống trong cảnh túng thiếu, nhìn vợ tất bật với hoàn khung cửi, lấy công làm lãi nuôi chồng con. Như bao

cảnh khó khăn, nhiều lúc Nguyễn Sinh Sắc muốn lui về nhiêu ông đồ Nghệ khác, họ phải chịu đựng với cảnh
cày ruộng, chung sức cùng vợ nuôi con nhưng mọi nghèo, nai lưng ra lao động ngày đêm để giữ lấy nếp
người đều không chịu. Họ hàng nội ngoại nhà bà thanh khiết, nho nhã.
Hoàng Thị Loan đều ủy thác ông phải đeo đuổi học tập. Cuộc sống lo toan, vất vả nhanh chóng làm bà Hoàng
Đến năm 1894 ông đậu Cử nhân trong khoa thi Hương Thị Loan kiệt sức. Sau khi sinh con thứ tư, bà đau ốm liên
Giáp Ngọ. Ông chỉ ân hận là đã không đỗ đạt sớm hơn miên, lại là đúng vào thời kỳ ông Sinh Sắc đi chấm thi ở
để kịp báo hiếu công ơn cụ Hoàng Đường đã nuôi dạy trường thi Thanh Hóa rồi ghé về quê lo phần mộ cho bố
mình từ tuổi lên năm. Cụ đã mất ngày 7 tháng 4 năm mẹ. Thấy gia đình quá khó khăn, ông mang Sinh Khiêm

19 20