Page 44 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC

- Con đường từ cửa Đông Ba vô chợ Xép tên gì? Trường Quốc học Huế, theo cha để có điều kiện học
- Chợ Xép có còn đông nữa không? tiếp. Nhưng thời cuộc và xã hội đã thôi thúc Người.
. . . Trong thời gian ở quê và ở Huế, Nguyễn Sinh Cung đã
Bác luôn nhớ, nhớ rất chi tiết về Huế. Đúng là từ ngày chứng kiến biết bao chuyện bất công và đau lòng của
ấy, từ đầu thế kỷ này, Huế và miền Nam đã ở trong máu, người dân mất nước. Những ngày đó, cậu được cha giao
trong tim Bác. nhiệm vụ canh gác và làm liên lạc cho các sĩ phu yêu
nước họp bàn, trong đó có các cụ Phan Bội Châu, Trần
Quý Cáp, Phan Chu Trinh. Do đó, Người sớm được tiếp
III xúc với những tư tưởng tiến bộ. Hiện thực đất nước lúc
đó phải chăng đã đặt cho Bác câu hỏi: Phải làm gì đây?
N ăm 1909, cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc được Làm gì để xóa bỏ bất công, đói nghèo, giải phóng đất
bổ làm Tri huyện Bình Khê thuộc tỉnh Bình
Định. Huyện lỵ nằm trên đường 19 ven theo sông Côn, nước khỏi đêm đen nô lệ? Từ Bình Định, nơi trước đó
hơn một thế kỷ, anh em Nguyễn Huệ đã phất cờ khởi
cách đèo An Khê chưa đầy 20 km. Đây chính là nơi sinh nghĩa, giải phóng non sông, thống nhất đất nước, Bác đã
ra, lớn lên và dấy binh khởi nghĩa của Nguyễn Huệ, là kiên tâm ra đi. Đồng chí Hà Huy Giáp kể lại rằng khi
quê của Bùi Thị Xuân, Mai Xuân Thưởng. Nguyễn Sinh tiếp bà Xtơrom, Bác đã nói: đất nước tôi có bờ biển rất dài,
Cung lúc đó cũng theo cha vào Bình Định. Trong thời tôi lang thang dọc bờ biển, tìm đến những bến tàu để xem có
gian làm quan, cụ Phó bảng thường xử hòa các vụ kiện cách nào ra nước ngoài được không? Người đã dừng chân
hoặc đứng ra bênh vực người nghèo, thả những người lại Sông Cầu (Phú Yên) một thời gian ngắn để nhờ cụ
tù yêu nước. Cụ ít nghĩ tới "việc quan" mà chỉ thường Phạm Ngọc Thọ chỉ dạy, hướng dẫn. Từ Sông Cầu, vào
*
hay đi đây đi đó thăm hỏi nhân dân, đồng bào. Một lần Tuy Hòa, Nha Trang, Cam Ranh, Phan Rang rồi Phan
để bảo vệ công lý cụ đã thẳng tay trừng trị một tên quan Thiết. Lúc bấy giờ tàu hỏa mới chạy đoạn đường từ Huế -
lại và bị giáng chức. Thời gian ông Phó bảng ở Bình Khê Đà Nẵng và Huế - Quảng Trị. Đường ô tô chỉ có đôi
từ ngày 1-7-1909 đến ngày 17 tháng 1 năm 1910. Cụ Phó
__________
bảng không về quê mà đi thẳng vào Nam Bộ. Vào Sài
Gòn, cụ tiếp tục liên lạc với các sĩ phu yêu nước. * Cụ Phạm Ngọc Thọ là thân sinh của Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch,
nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế, lúc này cụ đang là Tổng đốc Phú Yên,
Nguyễn Sinh Cung năm đó vừa học xong thành chung
bạn của cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc.

41 42