Page 18 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 18
Nho yêu nước lúc bấy giờ, Phan Bội Châu cũng Nguyễn Tất Thành lại có dịp nghe chuyện thời
day dứt trước hiện tình đất nước và số phận cuộc của các sĩ phu đến đàm đạo với cha mình.
của dân tộc. Con người nhiệt huyết ấy trong lúc Cuối năm 1904, Nguyễn Tất Thành theo
rượu say vẫn thường ngâm hai câu thơ của cha sang làng Du Đồng, huyện Đức Thọ, tỉnh
Viên Mai: Hà Tĩnh, khi ông Sắc đến đây dạy học. Ngoài
“Mỗi phạn bất vong duy trúc bạch, thời gian học tập, Nguyễn Tất Thành thường
Lập thân tối hạ thị văn chương”. theo cha đến các vùng trong tỉnh như làng
Nghĩa là: Đông Thái, quê hương của Phan Đình Phùng,
“Mỗi bữa (ăn) không quên ghi sử sách, thăm các di tích thành Lục niên, miếu thờ La
Lập thân hèn nhất ấy (là) văn chương”. Sơn phu tử Nguyễn Thiếp, v.v..
Câu thơ đã tác động nhiều đến Nguyễn Tất Tháng 7-1905, Nguyễn Tất Thành theo cha
Thành và góp phần định hướng cho người thiếu đến huyện Kiến Xương, Thái Bình, trong dịp ông
niên sớm có hoài bão lớn. Nguyễn Sinh Sắc đi gặp các sĩ phu ở vùng đó.
Lớn dần lên, càng đi vào cuộc sống của Khoảng tháng 9-1905, Nguyễn Tất Thành
người dân địa phương, Nguyễn Tất Thành càng và Nguyễn Tất Đạt được ông Nguyễn Sinh Huy
thấm thía thân phận cùng khổ của người dân xin cho theo học lớp dự bị (préparatoire) Trường
mất nước. Đó là nạn thuế khóa nặng nề cùng tiểu học Pháp - bản xứ ở thành phố Vinh.
với việc nhân dân bị bắt làm phu xây dựng Chính tại ngôi trường này, Nguyễn Tất Thành
đường trong tỉnh, làm đường từ Cửa Rào, đi lần đầu tiên được tiếp xúc với khẩu hiệu Tự do -
Xiêng Khoảng (Lào) nơi rừng thiêng nước độc. Bình đẳng - Bác ái.
Những cuộc ra đi không có ngày về, nhân dân Những chuyến đi này giúp Nguyễn Tất
lầm than, ai oán. Thành mở rộng thêm tầm nhìn và tầm suy
Mùa xuân năm 1903, Nguyễn Tất Thành nghĩ. Anh nhận thấy ở đâu người dân cũng lam
theo cha đến xã Võ Liệt, huyện Thanh Chương, lũ đói khổ, nên dường như trong họ đang âm ỷ
tỉnh Nghệ An và tiếp tục học chữ Hán. Tại đây những đốm lửa muốn thiêu cháy bọn áp bức bóc
15 16
