Page 86 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 86
ng¬i, ®· gÆt h¸i nhiÒu thµnh qu¶ vµ cßn göi g¾m
l¹i nhiÒu kú väng ë ®êi sau.
*
* *
Chñ nghÜa nh©n v¨n Hå ChÝ Minh Khi cßn lµ thñy thñ tµu bu«n, anh NguyÔn ®·
®Æc ®iÓm vµ céi nguån uÊt øc ®Õn bËt khãc khi chøng kiÕn thùc d©n
Ph¸p c¶ng §aka b¾t ng−êi lao ®éng da ®en nh¶y
xuèng biÓn ®ang gÇm thÐt ®Ó nèi d©y c¸p bÞ ®øt,
Sau nhiÒu n¨m suy ngÉm vÒ con ng−êi vµ sù ng−êi da ®en bÞ sãng nhÊn ch×m. KiÕm sèng t¹i
nghiÖp cña Hå ChÝ Minh, nay ®· ®Õn lóc t«i ph¶i Lu©n §«n, NguyÔn ¸i Quèc còng khãc rßng khi
®óc kÕt sù suy ngÉm ®ã v× e kh«ng cßn thêi gian ®äc b¸o biÕt mét nhµ yªu n−íc Aix¬len tuyÖt thùc
vËt chÊt vµ c¬ héi thuËn lîi n÷a. ®Õn chÕt, chèng Anh thèng trÞ. NguyÔn ¸i Quèc lµ
Cho phÐp t«i hiÓu r»ng tÇm cì cña mét nhµ mét l−¬ng t©m dÔ xóc ®éng víi nh÷ng g× gÇn hay
hiÒn triÕt ch−a ch¾c ë chç gi¶i ®¸p mèi t−¬ng xa liªn can ®Õn th©n phËn d©n n−íc m×nh, ®Õn
quan gi÷a tån t¹i vµ t− t−ëng, ë chç x¸c ®Þnh thÕ th©n phËn con ng−êi. L¹i ph¶i nãi lµ ng−êi xóc
giíi lµ thùc t¹i hay lµ ¶o ¶nh, kh¶ tri hay bÊt kh¶ c¶m m¹nh míi viÕt næi nh÷ng trang bi ai ®Õn thÕ
tri, ë chç lùa chän gi¸o ®iÒu quen thuéc hay s¸ng m« t¶ mét cuéc hµnh h×nh ng−êi da ®en ngµy nä
t¹o míi l¹; mµ chung quy lµ ë møc quan t©m ®Õn theo kiÓu Lynch man rî. Vµ ph¶i lµ ng−êi biÕt
con ng−êi, con ng−êi thËt ®ang ph¶i sèng trªn qu¶ ®au khæ, c¸i ®au khæ cña con ng−êi míi kÓ næi
®Êt nµy vµ ch¾c cßn sèng l©u dµi ®Õn v« tËn thêi chuyÖn "Paris" vÒ mét cô cè ng−êi Ph¸p xãm
gian, lÊy ®ã lµm trung t©m cña mäi suy t− vµ chñ Epinette cïng khæ gÇn xãm Etoile v−¬ng gi¶, mÊt
®Ých cña mäi hµnh ®éng. Cô Hå thuéc lo¹i hiÒn nhµ, mÊt vî, mÊt hÕt con v× chiÕn tranh. Nay ph¶i
ngµy ngµy ®øng chê b÷a ch¸o bè thÝ. Lßng th−¬ng
triÕt ®ã; v× thÕ mµ Cô vÜ ®¹i, v× ®ã mµ ta kû niÖm ng−êi cña NguyÔn ch©n thµnh qu¸ vµ kh«ng cã
100 n¨m ngµy sinh cña Cô. T«i xin bµn vÒ chñ giíi h¹n bëi tiÕng nãi, mµu da. ThÊy c¸i khæ
nghÜa nh©n v¨n Hå ChÝ Minh. kh«ng döng d−ng mµ ®éng lßng tr¾c Èn, nghÜ tíi
Hå ChÝ Minh ch−a hÒ viÕt hay nãi mét bµi c¸ch nµo cøu khæ, cøu n¹n. Cøu ai tr−íc hÕt v×
riªng cã hÖ thèng vÒ chñ nghÜa nh©n v¨n. Chñ nghÜa vô vµ kh¶ n¨ng? Cøu d©n m×nh ®ang qu»n
nghÜa nh©n v¨n cña Cô to¸t ra tõ toµn bé cuéc ®êi qu¹i, cøu n−íc m×nh bÞ mÊt tù do vµ cøu c¸c d©n
liªn tôc tranh ®Êu kh«ng biÕt mái, kh«ng lóc nghØ téc ®ång c¶nh ngé víi d©n téc m×nh. Sau chiÕn
83 84
