Page 729 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

“muốn được giải phóng, các dân tộc chỉ có thể trông cậy vào mình, trông cậy
1
vào lực lượng của bản thân mình” .
1.3. Đầu năm 1945, một chiếc máy bay Mỹ hoạt động trên vùng trời Cao
Bằng bị rơi, viên phi công nhảy dù và được lực lượng Việt Minh cứu thoát.
Tháng 2/1945, Hồ Chí Minh quyết định trực tiếp đưa viên Trung úy phi công
Mỹ - Shaw trở về Bộ Tư lệnh Không quân Mỹ ở Côn Minh, Trung Quốc. Tướng
Chennault, Tư lệnh không đoàn 4 của Mỹ đã tiếp Người. Trong cuộc gặp gỡ này,
người Mỹ hứa sẽ giúp đỡ vũ khí, thuốc men, điện đài cho Việt Nam và huấn
luyện cho người của Việt Minh biết sử dụng các vũ khí đó.
Đây là hoạt động hợp tác đầu tiên giữa Việt Nam và Mỹ.
1.4. Giữa năm 1945, khi Hồ Chí Minh đã chuyển đại bản doanh từ Cao
2
Bằng về Tân Trào, Tuyên Quang, Việt Minh đã tổ chức đón các đội OSS về
Tân Trào qua sân bay Lũng Cò, lập Đại đội Việt Mỹ… Tháng 8/1945, tại nơi ở
và làm việc của mình (nhà số 48 phố Hàng Ngang, Hà Nội), Hồ Chí Minh tiếp
và mời Thiếu tá Patti xem bản thảo lời Tuyên ngôn Độc lập.
Những năm này, quan hệ giữa các nước lớn đang rối ren, phức tạp, vấn đề
lợi ích được các nước đặt lên hàng đầu. Năm 1943, Tổng thống Mỹ Roosevelt,
chủ trương không giao Đông Dương cho Pháp. Stalin tán thành. Ngày 12/4/1945,
Roosevelt chết, Truman lên thay, không thực hiện điều Roosevelt hứa. Tháng
12/1944, Stalin kí với Chính phủ Pháp lưu vong của De Gaulle Hiệp ước thân

thiện, bỏ ngỏ việc De Gaulle trở lại Đông Dương.
1.5. Phát biểu sau diễn văn của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Lễ Tuyên ngôn
Độc lập, ngày 2/9/1945, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Võ Nguyên Giáp khi đó nói: “…
chính sách thân thiện của chúng ta đối với tất cả các nước. Riêng đối với Trung
Hoa và Mỹ, chúng ta có một cảm tình đặc biệt. Trung Hoa là nước gần gũi ta
nhất về địa thế, về sinh hoạt kinh tế cũng như về văn hóa… còn Mỹ là nước dân
chủ không có tham vọng về đất đai, mà lại có công nhất trong cuộc đánh bại
3
phát xít Nhật, kẻ thù của ta, nên ta coi Mỹ như một người bạn tốt” .
1.6. Trong hai năm 1945 và 1946, ngay sau Lễ Tuyên ngôn Độc lập, ngày
2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã liên tiếp gửi thư, điện cho Tổng thống và Bộ

trưởng Ngoại giao Mỹ (12 văn bản).
- Thư gửi Tổng thống Mỹ các ngày 24/9/1945; 17/10/1945; 20/10/1945;
2/11/1945; 8/11/1945; 22/11/1945; 18/1/1946 và 16/2/1946 (tám thư, điện).

__________
1. Trần Dân Tiên, Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ tịch, Nxb. Sự thật, Hà Nội,
1975, tr. 33.
2. OSS: Cơ quan Tình báo Chiến (tiếng Anh: Office of Strategic Services) là một cơ quan tình
báo thời chiến của Mỹ trong thế chiến II, tiền thân của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA).
3. Diễn văn của Bộ trưởng Bộ Nội vụ Võ Nguyên Giáp tại Lễ độc lập 2/9/1945, theo website
www.hovuvovietnam.com, ngày 22/2/2021.

727