Page 12 - Nghệ thuật trả lời phỏng vấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh
P. 12
thuế đủ loại cũng như những biện pháp hạn chế và chế độ
giáo dục công cộng đều xuất phát từ những toan tính đó.
Bằng cách cản trở văn minh và tiến bộ của dân tộc An Nam,
người Pháp vĩnh viễn đặt dân tộc này ra ngoài lề của nền
văn minh thế giới và buộc họ phải đáp ứng vô cùng tận
những đòi hỏi không ngừng thay đổi của chúng. Trong
những năm gần đây, điều kiện sống ở Đông Dương trở nên
thảm hại chưa từng thấy”.
Hỏi về những hoạt động từ khi đến Pháp, Nguyễn Ái Quốc
trả lời:
“Ngoài việc vận động các thành viên nghị viện, tôi đã tìm
cách nhen nhóm thiện cảm mỗi nơi một chút, trong đó Đảng
Xã hội đã tỏ ra ít thỏa mãn với các biện pháp của Chính phủ
và đã sẵn lòng ủng hộ chúng tôi. Ở Pháp, đó là hy vọng duy
nhất của chúng tôi. Về hoạt động của chúng tôi ở các nước
khác, chính ở nước ông (Mỹ) chúng tôi có nhiều thành công
hơn. Còn ở chỗ khác, ở đâu chúng tôi cũng chỉ gặp khó khăn”.
Nguyễn Ái Quốc tiếp tục trình bày thật cảm động về tình
hình kinh tế, tình trạng giáo dục, đời sống khổ sở của người
An Nam ở Đông Dương. Ông Phan cũng kể rất tỉ mỉ về cuộc
đời gian nan của ông trước mặt Kim Tchong Wen và mọi
người trong hãng thông tấn của ông.
Báo Yi Chê Pao xuất bản ở Thiên Tân, Trung Quốc, ngày 20/9/1919.
In trong sách Thu Trang: Nguyen Ai Quoc à Paris, Pari, 1993, tr.69-70.
Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.1, tr.457-458.
10
