Page 15 - Nghệ thuật trả lời phỏng vấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh

nào bây giờ? Tôi quyết định tìm cách đi ra nước ngoài. Thân

phận người An Nam chỉ là thân phận người nông nô. Chúng
tôi bị cấm, không phải chỉ là bị cấm đi du lịch ra nước ngoài
mà cả đi trong nước cũng không được. Đường sắt được xây

dựng với mục đích “chiến lược” riêng. Theo con mắt của bọn
thực dân, chúng tôi chưa đủ trình độ để sử dụng loại đường
này. Tôi lang thang ra bờ biển và tôi đã vượt biển ra nước

ngoài. Năm ấy tôi 19 tuổi. Ở Pháp lúc đó đang có tổng tuyển
cử. Bọn tư sản Pháp đã dùng những thủ đoạn bẩn thỉu nhất
để bôi nhọ lẫn nhau.

Gương mặt Nguyễn Ái Quốc nhăn lại một cách khinh bỉ.
Đôi mắt nặng nề, u ám bỗng bừng lên. Trong đôi mắt mở to,
ứa lệ, anh nhìn về xa xăm:

- Khi bọn Pháp đến cướp nước tôi, những gia đình nền
nếp, gia giáo đã bỏ chạy hết không cộng tác với chúng. Bọn
vô lại quen thói xu nịnh đã chiếm hết nhà cửa và vườn ruộng,

chúng trở nên những tên tư sản mới giàu sụ, và chúng có khả
năng giáo dục con cái theo kiểu Pháp. Bên chúng tôi coi
những người thanh niên đi học các trường dòng của bọn Pháp

là bọn người bỏ đi, là những đồ cặn bã. Thế mà người ta đã
trả tiền để làm việc đó. Và dù những kẻ học ở các trường đó
có đần độn đến mức nào chúng cũng cố để được đi làm cảnh

sát, làm sen đầm. Bọn cố đạo ở nước tôi chiếm tới một phần
năm tổng số ruộng đất cả nước. Chỉ có những chủ đồn điền
mới so sánh được với họ.

Thực dân Pháp là gì? Ồ, đó là những kẻ bất tài và thiển
cận. Việc quan tâm đầu tiên của chúng là hình thành nhóm
người thân thuộc. Sau đó, là chiếm đoạt và cướp bóc thế nào

13