Page 163 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 163
C¸ch nμo còng cã c¸i hay, c¸i dë, ®· lùa chän - ¡n c¸m, tr¶ vμng
råi th× ®õng b¨n kho¨n n÷a! Vui vÎ mμ ¨n trøng - Vay chÝn th× tr¶ c¶ m−êi
cho ngon hoÆc kiªn tr×, vui lßng mμ chê ®îi trøng Phßng khi tóng nhì cã ng−êi cho vay;...
në thμnh con. 4. Ngoμi ra, cã mét d¹ng t©m lý, vay th× tr¶
kh¸ ®Çy ®ñ, nh−ng th¸i ®é khi nhËn, khi tr¶ rÊt
¡n vμ tr¶ kh¸c nhau.
- ¡n tr−íc, tr¶ sau, ®au h¬n ho¹n;
Cã thÓ chia lμm ba lo¹i: - ¡n th× ha h¶, tr¶ th× ngïi ngïi.
1. Tr¶ ¬n xøng ®¸ng, sßng ph¼ng, ¨n thÕ nμo L¹i cã c©u: ¡n miÕng tr¶ miÕng th× kh«ng ph¶i
tr¶ ®óng hoÆc t−¬ng ®−¬ng thÕ Êy. nãi viÖc ¨n mμ ý nãi: Ai lμm ®iÒu xÊu víi m×nh,
- ¡n ngät, tr¶ bïi m×nh ®¸p l¹i nh− thÕ, kh«ng chÞu lÐp vÕ.
- ¡n mËt, tr¶ ®−êng
- ¡n miÕng ch¶, tr¶ miÕng bïi
¨n vãc, häc hay
- ¡n t¸m l¹ng, tr¶ nöa c©n (C©n cña ta ngμy
x−a cã 16 l¹ng);... Gi¸o s− NguyÔn L©n, trong cuèn Tõ ®iÓn
1
2. Chª kÎ ®¸p l¹i lßng tèt b»ng th¸i ®é xÊu. thμnh ng÷ vμ tôc ng÷ ViÖt Nam , gi¶i nghÜa c©u
- ¡n mËt, tr¶ gõng nμy nh− sau: Vãc lμ tõ cò, ch−a râ nghÜa lμ g×; cã
("MËt" ë ®©y vμ ë phÇn trªn lμ mËt ngät (mËt nghÜa: ¡n Ýt nh−ng häc giái. Th−êng dïng ®Ó khen
mÝa ch¼ng h¹n) kh¸c víi mËt trong c©u N»m gai nh÷ng ng−êi häc trß giái vμ khiªm tèn (nh−ng cã
nÕm mËt). ng−êi l¹i c¾t nghÜa lμ: ¡n kháe th× häc giái).
- ¡n thóng, tr¶ ®Êu Theo thiÓn nghÜ cña t«i, c©u nμy cã nghÜa rÊt
- ¡n t¸o, tr¶ hét ®¬n gi¶n: ¡n th× sÏ cã vãc; häc th× sÏ hiÓu biÕt.
- ¡n sung, tr¶ ng¸i;... "Vãc" lμ tõ cò, nh−ng nay vÉn cßn dïng. Theo
2
3. Nãi sù tr¶ ¬n qu¸ møc, hoÆc ®èi xö tèt h¬n Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt , th× "vãc" (nghÜa 1) lμ th©n
ng−êi. ____________
- ¡n qu¶, tr¶ vμng 1. Xem: GS. NguyÔn L©n: Tõ ®iÓn thμnh ng÷ vμ tôc
- ¡n mét qu¶, tr¶ hßn vμng ng÷ ViÖt Nam, Nxb. Khoa häc x· héi, Hμ Néi, 2008, tr.35.
- ¡n ®Êu, tr¶ bå 2. Xem: ViÖn Ng«n ng÷ häc: Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt, Nxb. §μ
N½ng - Trung t©m Tõ ®iÓn häc, Hμ Néi - §μ N½ng, 2008.
160 161