Page 146 - Microsoft Word - KE CHUYEN DANH NHAN VIET NAM....doc

Minh MÖnh ngù gi¸ B¾c thµnh, s¾p ®i th¨m Hå §èi víi vua quan, «ng tá th¸i ®é bÊt b×nh,
T©y vµ c¸c th¾ng c¶nh kh¸c ë Th¨ng Long. Chê thËm chÝ ®èi chäi gay g¾t, nh−ng víi ng−êi d©n
®óng giê “®¹o ngù” ®i ®Õn Hå T©y, th× Qu¸t cëi th−êng, «ng nh×n hä b»ng ¸nh m¾t bao dung vµ
truång ra, gi¶ vê x¨m x¨m nh¶y xuèng hå ®Ó ®Çy hãm hØnh.

t¾m. Quan qu©n thÊy vËy ho¶ng hèt, thÐt b¾t ChuyÖn kÓ l¹i r»ng, håi Cao B¸ Qu¸t cßn ®ang
trãi l¹i. Cµng bÞ trãi, Qu¸t cµng gµo to vµ gi·y gi÷ chøc Hµnh tÈu Bé LÔ, th¸ng 8 n¨m 1841, vua
giôa vïng ch¹y, g©y ra mét c¶nh ån µo, hçn ®én më khoa thi ®Ó kÐn nh©n tµi cho ®Êt n−íc, Cao B¸
bªn bê hå. Võa lóc ®ã, kiÖu vua ®i qua, Minh Qu¸t ®−îc cö lµm s¬ kh¶o tr−êng thi Thõa Thiªn,
MÖnh truyÒn lÖnh dÉn Qu¸t ®Õn hái. Qu¸t t©u thÊy cã mét sè bµi thi rÊt hay mµ bÞ ph¹m hóy. NÕu
lµ häc trß khã míi ë nhµ quª lªn kh«ng biÕt g×. ®em ra chÊm, tÊt sÏ bÞ ®¸nh háng. Cao B¸ Qu¸t bÌn
Minh MÖnh nghe nãi lµ häc trß liÒn n¶y ra ý cïng víi mét ng−êi b¹n n÷a lÊy son hßa muéi ®Ìn
muèn thö tµi, nh©n d−íi hå n−íc trong, cã ch÷a l¹i cho hä. ViÖc b¹i lé, «ng bÞ b¾t giam, khÐp
nhiÒu ®µn c¸ léi tung t¨ng ®uæi b¾t nhau, Minh vµo téi “gi¶o giam hËu” (chÐm nh−ng giam l¹i ®Ó xÐt
MÖnh ra mét vÕ ®èi: sau). Nh−ng sau, vua ThiÖu TrÞ thÊy «ng lµ ng−êi cã
N−íc trong leo lÎo, c¸ ®íp c¸; tµi, kh«ng nì giÕt, chØ giam vµo ngôc mét thêi gian,

Vµ høa víi Qu¸t ®èi ®−îc sÏ tha. Qu¸t kh«ng sau ®ã c¸ch chøc «ng, råi nh©n cã ph¸i bé ®i c«ng
cÇn nghÜ ngîi, còng tøc c¶nh viÖc m×nh bÞ trãi, c¸n ë In®«nªxia, «ng ph¶i ®i theo phôc dÞch ®Ó lÊy
®èi l¹i: c«ng chuéc téi. Sau khi trë vÒ, «ng ®−îc gi÷ chøc cò
Trêi n¾ng chang chang, ng−êi trãi ng−êi. mét thêi gian, råi sau l¹i bÞ biÕm chøc, trë vÒ quª.
Minh MÖnh võa kinh ng¹c võa tøc uÊt ng−êi Thêi gian «ng ®ang ë quª, ng−êi d©n quanh
lªn, nh−ng v× kh«ng muèn mang tiÕng víi ng−êi vïng th−êng rñ nhau ®Õn xin c©u ®èi ®Ó vÒ treo
B¾c Hµ trong dÞp ®Çu tiªn vua ra th¨m ®Êt B¾c, trong nhµ, nhÊt lµ vµo nh÷ng dÞp tÕt.
nªn ®µnh truyÒn lÖnh cëi trãi tha cho Cao B¸ Qu¸t. Mét h«m cã hai ng−êi hµng xãm cïng ®Õn mét
lóc, chØ tr−íc sau mÊy b−íc. Ng−êi ®Õn tr−íc lµ
2. Hãm hØnh còng hiÕm ai b»ng
mét anh lµm nghÒ ®ãng ¸o quan. Ng−êi ®Õn sau lµ
Cao B¸ Qu¸t ngoµi khÝ ph¸ch ngang tµng, trêi mét chÞ ®ang cã chöa gÇn ®Õn ngµy sinh. Cao B¸
ch¼ng kiªng ®Êt ch¼ng sî, cßn cã c¸i dÝ dám, hµi Qu¸t kh«ng ph¶i nghÜ ngîi l©u, cÇm bót viÕt vµo
h−íc rÊt th«ng minh. rÎo giÊy cho anh thî ¸o quan:

143 144