Page 39 - Microsoft Word - KE CHUYEN DANH NHAN VIET NAM....doc
P. 39
®· hái hµng xãm, l¸ng giÒng mµ kh«ng ai nhËn.
VËy xin mang sè tiÒn ®ã nép vµo kho nhµ n−íc.
Vua l¾c ®Çu:
- NÕu kh«ng ai nhËn, mµ tiÒn l¹i ë ngay tr−íc
M¹C §ÜNH CHI
cöa nhµ «ng, th× nã lµ cña «ng, viÖc g× ph¶i t©u b¸o.
- Th−a bÖ h¹, tiÒn nµy kh«ng ph¶i do thÇn ®æ
1. “Hoa sen trong giÕng ngäc" c«ng søc ra lµm, nªn thÇn kh«ng d¸m nhËn, xin
1
M¹c §Ünh Chi (1272-1346) tù lµ TiÕt Phu, cho nép vµo ng©n khè, sau nµy dïng ®Ó ph¸t chÈn
ng−êi lµng Lan Khª, huyÖn B×nh Hµ, ch©u Nam cho ng−êi nghÌo.
S¸ch, lé L¹ng Giang, sau ®ã dêi ®Õn lµng Lòng Nãi ®Õn ®©y, Tr¹ng ®Æt tói tiÒn xuèng, v¸i l¹y
§éng, huyÖn ChÝ Linh, còng trong ch©u Nam nhµ vua råi c¸o lui.
S¸ch (nay thuéc tØnh H¶i D−¬ng). M¹c §Ünh Chi võa ®i khuÊt, vua TrÇn mØm
¤ng ®ç Tr¹ng nguyªn khoa Gi¸p Th×n, d−íi ®êi c−êi, nãi víi quÇn thÇn:
Vua TrÇn Anh T«ng, lµm quan ®Õn chøc Th−îng - Quan Tr¹ng qu¶ lµ ng−êi qu¸ − chÝnh trùc,
th− T¶ béc x¹. Sau khi vÒ trÝ sÜ, «ng më tr−êng liªm khiÕt.
d¹y häc, d©n gian sau nµy vÉn gäi lµ “Tr¹ng T−¬ng truyÒn, t−íng m¹o cña M¹c §Ünh Chi v«
nguyªn cæ ®−êng” (Ng«i nhµ cæ cña «ng Tr¹ng).
M¹c §Ünh Chi vèn lµ ng−êi sèng rÊt thanh cïng xÊu xÝ: võa lïn l¹i võa ®en, måm réng, mòi
liªm, chÝnh trùc, v× thÕ tuy lµm quan to song gia tÑt, tr¸n d«. Song «ng l¹i rÊt th«ng minh, tõ nhá
c¶nh vÉn thanh bÇn, ®−îc nhiÒu ng−êi kÝnh phôc, ®· næi tiÕng lµ thÇn ®ång. N¨m 1304, «ng ®i thi,
yªu mÕn. Cã lÇn, ®Ó thö lßng «ng, ®ang ®ªm vua bµi lµm cña «ng hay h¬n c¶, nh−ng vua thÊy ng−êi
sai ng−êi lÐn bá m−êi quan tiÒn tr−íc cöa nhµ, «ng xÊu xÝ, kh«ng muèn ®Ó «ng ®ç ®Çu. ¤ng biÕt ý,
nh−ng trêi võa s¸ng ®· thÊy «ng xin vµo bÖ kiÕn, míi lµm bµi phó "Ngäc tØnh liªn" (Hoa sen trong
trªn vai v¸c mét tói tiÒn, quú tr−íc ngai vµng t©u: giÕng ngäc) d©ng vua, ®Ó nãi lªn phÈm gi¸ thanh
- T©u bÖ h¹, kh«ng hiÓu ®ªm qua, cã ai ®ã bá cao vµ còng lµ göi g¾m ý chÝ cña m×nh.
quªn mét tói tiÒn tr−íc cöa nhµ h¹ thÇn. H¹ thÇn Trong bµi phó cã nh÷ng c©u nh−:
_______________ Phi ®µo lý chi th« tôc
Phi mai tróc chi c« hµn
1. Theo Tõ ®iÓn t¸c gia ViÖt Nam, Nxb. V¨n hãa - TT,
1999, tr. 597, M¹c §Ünh Chi sinh n¨m 1280, mÊt n¨m 1350. Phi t¨ng phßng chi cÈu kû,
37 38
