Page 41 - Microsoft Word - KE CHUYEN DANH NHAN VIET NAM....doc

Phi L¹c thæ chi mÉu ®an
Phi §µo LÖnh ®«ng ly chi cóc,
Phi Linh Qu©n cöu uyÓn chi lan
N·i Th¸i Hoa phong ®Çu ngäc tØnh chi liªn...
NghÜa lµ:
Ch¼ng ph¶i nh− ®µo trÇn lý tôc 1
Ch¼ng ph¶i nh− tróc cçi mai gÇy
2
CÈu kû t¨ng phßng khã s¸nh,
MÉu ®¬n ®Êt L¹c nµo b× 3
GiËu §µo LÖnh cóc sao vÝ ®−îc,
4
5
V−ên Linh Qu©n lan s¸ kÓ g×
Êy lµ gièng sen giÕng ngäc ë ®Çu nói Th¸i
Hoa vËy...
Vua xem xong bµi phó, rÊt c¶m phôc, liÒn cho
M¹c §Ünh Chi ®ç Tr¹ng nguyªn.
_______________
1. LÊy ý tõ c©u th¬ cæ: "§µo, lý m·n s¬n tæng th« tôc"
(Hoa ®µo, hoa mËn ®Çu nói ®Òu lµ thø th« tôc).
2. CÈu kû t¨ng phßng: tªn mét c©y thuèc.
3. MÉu ®¬n ®Êt L¹c: ®Êt L¹c D−¬ng (Trung Quèc) lµ
n¬i cã hoa mÉu ®¬n ®Ñp nhÊt, nªn ng−êi ta còng th−êng
gäi lµ Hoa L¹c D−¬ng.
4. GiËu §µo LÖnh: §µo LÖnh tøc §µo TiÒm ®êi TÊn,
lµm quan lÖnh ë Bµnh Tr¹ch. Th¬ §µo TiÒm cã c©u: "Th¸i
cóc ®«ng ly h¹" (H¸i hoa cóc ë d−íi giËu phÝa ®«ng).
5. V−ên Linh Qu©n: tªn ch÷ cña KhuÊt Nguyªn. Thiªn
Ly tao cña KhuÊt Nguyªn cã c©u: "D− ký t− lan chi cöu
uyÓn hÒ, hùu thô huÖ chi b¸ch mÉu" (Ta t−íi hoa lan chÝn
uyÓn, l¹i trång hoa huÖ tr¨m mÉu).
39
2. L−ìng quèc Tr¹ng nguyªn
N¨m H−ng Long thø 16 (n¨m 1308), M¹c §Ünh
Chi v©ng mÖnh triÒu ®×nh ®i sø nhµ Nguyªn.
Trong chuyÕn ®i sø nµy, nhê khÝ tiÕt cøng cái,
cïng tµi øng ®èi nhanh, biÖn luËn s¾c s¶o, «ng ®·
lµm t¨ng thÓ diÖn quèc thÓ, lµm cho vua, quan
ph−¬ng B¾c ph¶i nÓ phôc.
Tr−íc khi ®i, «ng hÑn nhÊt ®Þnh mét ngµy, ph¸i
bé sÏ ®Õn cöa ¶i ®Ó quan nhµ Nguyªn më cöa ®ãn.
Ch¼ng may, h«m lªn ®−êng gÆp ph¶i thêi tiÕt
kh«ng thuËn lîi, thµnh ra sai hÑn. Lóc tíi n¬i th×
trêi tèi, cöa ¶i ®· ®ãng. M¹c §Ünh Chi nãi m·i,
ng−êi Nguyªn còng kh«ng chÞu cho qua. Sau hä
vøt tõ trªn ¶i xuèng mét vÕ c©u ®èi, b¶o hÔ ®èi
®−îc th× míi më cöa ¶i. C©u ®èi nh− sau:
Qu¸ quan tr×, quan quan bÕ, nguyÖn qu¸ kh¸ch
qu¸ quan;
NghÜa lµ:
Qua cöa quan chËm, cöa quan ®ãng, mêi kh¸ch
qua ®−êng qua cöa quan;
ThËt lµ mét c©u ®èi hiÓm hãc, trong cã m−êi
mét ch÷, riªng ch÷ “quan” nh¾c l¹i tíi bèn lÇn.
Ch÷ “qu¸” nh¾c l¹i ba lÇn. M¹c §Ünh Chi c¶m
thÊy rÊt khã ®èi, nh−ng nÕu im lÆng th× e mÊt thÓ
diÖn. ¤ng bÌn nh©n c¸i chuyÖn khã ®èi Êy, øng
khÈu ®äc mét c©u r»ng:
XuÊt ®èi dÞ, ®èi ®èi nan, thØnh tiªn sinh tiªn ®èi.
40