Page 54 - Microsoft Word - KE CHUYEN DANH NHAN VIET NAM....doc

NghÜa lµ: Hå Quý Ly, Khæng Tö ch−a ph¶i lµ tiªn th¸nh
C©y mäc ë cung tr¨ng, kh«ng cã ®Êt båi, mµ nªn kh«ng ®−îc ngåi chÝnh gi÷a - lµ vÞ trÝ cña
vÉn cø tèt t−¬i. thiªn tö. S¸ch Minh ®¹o cßn tá ý nghi ngê
Nghe xong vua l¹i khen ngîi hÕt lêi, råi ban Khæng Tö, phª ph¸n mét sè nhµ hiÒn triÕt cña
cho bøc tr−íng cã ®Ò n¨m ch÷ “Phô tö ®ång ®¨ng Trung Quèc cæ ®¹i.
khoa". V× sù kiÖn nµy mµ ng−êi ta vÉn gäi cô §µo NhËn thÊy ®©y lµ mét ©m m−u cña Hå Quý Ly,
Toµn B©n lµ Tr¹ng nguyªn, v× khoa thi Êy §µo S− chèi bá c¶ ®¹o nghÜa vua t«i, nhiÒu vÞ ®¹i thÇn
TÝch ®ç Tr¹ng nguyªn nªn cô còng ®−îc phong trong triÒu ®· d©ng th− can Th−îng hoµng kh«ng
lu«n danh vÞ Êy. nªn nghe theo Hå Quý Ly. Quý Ly bÌn lËp m−u
h·m h¹i. §µo S− TÝch v× cã liªn quan ®Õn viÖc nµy
4. V¨n tµi vµ ®øc ®é
mµ bÞ Hå Quý Ly gi¸ng chøc.
Sau khi ®ç Tr¹ng nguyªn, §µo S− TÝch ®−îc Ch¸n c¶nh nghÞch thÇn chuyªn quyÒn, §µo S−
gi÷ chøc NhËp néi hµnh khiÓn, sau ®−îc phong TÝch c¸o quan vÒ quª d¹y häc.
t−íc MËu quèc c«ng. N¨m 1394, nhµ Minh cã d· t©m x©m chiÕm
Th¸ng 12 n¨m Quý Hîi (n¨m 1383) ®êi Vua n−íc ta, ®−a ra rÊt nhiÒu yªu s¸ch, b¾t cèng n¹p
TrÇn PhÕ §Õ (1377-1388), §µo S− TÝch ®−îc nhiÒu lÔ vËt. Vua TrÇn biÕt §µo S− TÝch lµ ng−êi
Th−îng hoµng TrÇn NghÖ T«ng tin t−ëng giao cho cã tµi øng xö, häc nhiÒu hiÓu réng, biÕt c¸ch bang
viÕt bµi tùa tËp s¸ch B¶o hoµ d− bót. TËp s¸ch giao liÒn xuèng chiÕu cho mêi «ng vÒ triÒu vµ cö
gåm t¸m quyÓn cã néi dung r¨n d¹y vua nèi ng«i. ®i sø sang nhµ Minh. B»ng tµi n¨ng cña m×nh,
Lóc nµy vua TrÇn rÊt tin dïng Hå Quý Ly . Hå §µo S− TÝch ®· thuyÕt phôc ®−îc vua Minh xo¸
1
Quý Ly gi÷ ng«i th¸i s−, ®· cã ý léng quyÒn, c−íp bá c¸c lÖ cèng n¹p h»ng n¨m gi÷a n−íc ViÖt víi
ng«i vua. N¨m 1392, «ng ta viÕt s¸ch Minh ®¹o nhµ Minh.
gåm 14 thiªn, d©ng lªn vua, tá ý muèn s¾p xÕp Ngµy 4 th¸ng 9 n¨m BÝnh Tý (n¨m 1396), §µo
l¹i bµi vÞ cña Khæng Tö thê ë V¨n miÕu, v× theo S− TÝch qua ®êi ®ét ngét trong thêi gian ®i sø, thä
49 tuæi. Thi hµi «ng ®−îc ®−a vÒ n−íc mai t¸ng t¹i
_______________
Phñ Thiªn Tr−êng. T−ëng nhí c«ng lao cña «ng,
1. Hå Quý Ly: (1336-1407), ng−êi lµng §¹i L¹i, huyÖn nh©n d©n vïng Cæ LÔ ®· lËp ®Òn thê «ng cïng víi
VÜnh Phóc, phñ Thanh Hãa, nay thuéc tØnh Thanh Hãa.
N¨m 1400, Hå Quý Ly so¸n ng«i nhµ TrÇn, lªn lµm hoµng cha lµ §µo Toµn B©n, gäi lµ §µo S− TÝch tõ. ¤ng
®Õ, ®æi tªn n−íc thµnh §¹i Ngu. ®−îc phong lµ phóc thÇn.

51 52