Page 158 - http://tvs.vsl.vn/trienlam

thõa mét cç x«i, hä bµn chia phÇn. Nh×n cç x«i, N¨m Quý Söu (1854), cha bÞ bÖnh mÊt. C¶nh
mét anh tñm tØm c−êi: nhµ thªm tiªu ®iÒu x¬ x¸c, cuéc sèng thªm c¬ hµn.
- ThÕ míi khã xö ®©y. BiÕt chia phÇn ra sao NguyÔn Th¾ng - b©y giê ®· tr−ëng thµnh, ®æi tªn
cho ngÇn nµy ng−êi? thµnh NguyÔn KhuyÕn th× phiªu b¹t nay ®©y mai
Tr−ëng trµng n¶y ra mét ý: ®ã, võa ®Ìn s¸ch tù häc, võa d¹y häc ®Ó ®ì ®Çn
- Cã khã g× viÖc Êy. Kh«ng ph¶i chia b«i g× c¶! thªm cho gia ®×nh.
B©y giê thÕ nµy, ai dÉn ®−îc mét c©u trong s¸ch ChuyÖn ®æi tªn thµnh NguyÔn KhuyÕn còng tõ
øng víi viÖc lÊy phÇn nµy, th× h−ëng c¶, kh«ng nguyªn nh©n sau: Sau khi thi Héi kh«ng ®ç,
ph¶i l¸ch c¸ch chia. chµng ngåi buån phiÒn nghÜ l¹i c¶nh ®êi m×nh.
TiÕng t¸n thµnh ré lªn. Mét phÇn do c¶nh nhµ tóng bÊn, ph¶i ch¹y v¹y lo
ThËt ra th× cç x«i kh«ng to t¸t g×, nh−ng ai toan cuéc sèng nªn chµng kh«ng ®ñ thêi gian häc,
còng muèn ®−îc léc vµ nh©n dÞp nµy thÓ hiÖn tµi mét phÇn sau nh÷ng vËt lén kiÕm ¨n, ch©n tay
n¨ng cña m×nh. V× thÕ anh nµo còng cè moi trong mÖt mái, ®Çu ãc r· rêi, sù nç lùc cña chµng cßn
®Çu xem liÖu trong Tø th−, Ngò kinh cã c©u nµo ch−a cao. Th¾ng viÕt ®i viÕt l¹i tªn m×nh ra giÊy
øng víi viÖc lÊy phÇn kh«ng. Nh−ng råi, nh÷ng vµ bçng mØm c−êi thÊy sù trïng lÆp gi÷a ý nghÜ
tiÕng "chÞu" lÇn l−ît buét ra ë c¸c anh næi tiÕng võa råi víi viÖc chiÕt tù tªn m×nh. Chµng lÈm
l¾m ch÷. Mét anh hÊt hµm hái trªu Th¾ng: nhÈm mét m×nh: "µ, ch÷ Th¾ng tªn m×nh cã ch÷
- ThÕ nµo, chó? Anh nh−êng ®Êy! "lùc", nh−ng lµ ch÷ "lùc" nhá, cßn gäi lµ "tiÓu lùc".
Th¾ng ung dung ®äc: Mµ tiÓu lùc, nç lùc ch−a cao th× ®ç lµm sao ®−îc.
- Thñ kú d− dÜ dÞ tö t«n. Ph¶i nç lùc h¬n n÷a, ph¶i "®¹i lùc" c¬!" NguyÔn
(LÊy phÇn thõa ®em vÒ cho con ch¸u). Th¾ng so¸t l¹i trong ®Çu xem ch÷ nµo cã ch÷ "lùc
§äc råi, khi thÊy ngay c¶ tr−ëng trµng còng ®· lín". Chµng thÊy ngay ch÷ "KhuyÕn" vµ nghÜ:
gËt ®Çu, Th¾ng trót c¶ cç x«i vµo tr¸p m×nh, ®Ëy "M×nh sÏ ®æi tªn thµnh NguyÔn KhuyÕn, vµ quyÕt
n¾p l¹i. chÝ nç lùc häc tËp sao cho thµnh ®¹t míi th«i".
Mäi ng−êi t−ng höng, song ®Òu phôc lµ Th¾ng Qu¶ nhiªn n¨m 1864, NguyÔn KhuyÕn thi
tµi. Trong s¸ch, ®óng ra c©u nµy nãi vÒ viÖc tÝch H−¬ng ®Ëu Gi¶i nguyªn, n¨m 1871, ®ç Héi
®øc ®Ó dµnh phÇn cho con ch¸u. ThÕ mµ Th¾ng nguyªn, vµo thi §×nh ®ç §×nh nguyªn. V× ba lÇn
vËn ®−îc vµo viÖc lÊy x«i thÞt thõa th× qu¶ lµ thi ®Òu ®Ëu ®Çu nªn ng−êi ta gäi NguyÔn KhuyÕn
"l¸u". lµ Tam nguyªn Yªn §æ. Cã chuyÖn kÓ l¹i rÊt c¶m

155 156