Page 161 - http://tvs.vsl.vn/trienlam
P. 161
NghÜa lµ: Mªnh m«ng khèi ®Êt, gÆp thêi, quÐt KÝp ®em con trÎ thÕ th©n giµ.
r¸c còng lµm vua. Vò V¨n B¸o hiÓu ý mØa mai chua cay cña nhµ
C©u nµy nghÜa ®en chØ lµ nãi mÊy «ng ®Çu rau th¬, còng giËn; song chØ c−êi nh¹t kh«ng d¸m nãi
nÆn b»ng ®Êt (vua bÕp). Nh−ng ý tø s©u xa lµ b¶o ra. V× B¸o ®èi víi NguyÔn KhuyÕn võa lµ b¹n
hä Hoµng chØ lµ ®å nÆn b»ng ®Êt thÞt, ch¼ng qua ®ång m«n, l¹i võa lµ chç th«ng gia.
gÆp thêi th× lªn ®ã th«i. §èi víi bän quan l¹i tham nhòng, tiÕp tay cho
Hoµng Cao Kh¶i v× tß mß muèn xem vÕ ®èi mµ giÆc øc hiÕp d©n lµnh, th× «ng s¾c s¶o chua cay
ph¶i chui vµo bÕp, h¾n d· bùc. Lóc ngÉm vÕ ®èi cã nh− thÕ, song víi bµ con chßm xãm, «ng l¹i v«
ý xá xiªn nh− thÕ th× cµng cay h¬n; nh−ng h¾n cïng tr×u mÕn, yªu th−¬ng ®Õn l¹:
còng ®µnh c−êi nh¹t cho qua chuyÖn v× biÕt m×nh "§Çu trß tiÕp kh¸ch, trÇu kh«ng cã
d¹i, ®· trãt n»n n× ®ßi xem, chø nµo NguyÔn B¸c ®Õn ch¬i ®©y, ta víi ta".
KhuyÕn cã muèn cho xem ®©u? C¹nh nhµ Tam nguyªn Yªn §æ cã mét gia ®×nh
L¹i mét lÇn kh¸c, viªn tæng ®èc Nam §Þnh lµ lµm nghÒ thî rÌn trÎ tuæi, sèng ªm Êm h¹nh phóc
Vò V¨n B¸o viÕt th− mêi NguyÔn KhuyÕn ®Õn víi hai con bô bÉm. ChÞ vî lµ mét ng−êi ®Ñp ng−êi
ch¬i. NguyÔn KhuyÕn nhËn lêi vµ cho c¶ con trai tèt nÕt, trong lµng ®· tõng cã nhiÒu tªn l−u manh
lµ NguyÔn Hoan ®i cïng. Khi hai cha con ®Õn cæng gië trß ve v·n, däa dÉm, nh−ng chÞ vÉn gi÷ mùc
dinh tæng ®èc th× gÆp viªn c«ng sø Nam §Þnh ®i ®oan trang. Bçng ng−êi chång èm råi chÕt, ai còng
ra, vµo khái cöa thÊy cã chã t©y nh¶y xæ tíi c¾n. th−¬ng. Yªn §æ nghe tin liÒn göi mét ®«i c©u ®èi:
Ng−êi con trai thÊy thÕ véi nh¶y lªn ®øng tr−íc Nhµ cöa ®Ó lÇm than, con th¬ lÊy ai rÌn cÆp
mÆt cha ®Ó c¶n chã cho cha. C¬ ®å ®µnh bá bÔ, vî trÎ trung l¾m kÎ ®e loi.
Lóc vµo nhµ, sau c©u chuyÖn phiÕm, Vò V¨n C©u ®èi nµy hãm hØnh ë chç Yªn §æ ®· dïng
B¸o nãi ®Õn viÖc chÝnh phñ b¶o hé muèn mêi nh÷ng tiÕng "than", "rÌn", "cÆp", "®e", "loi" lµ nh÷ng
NguyÔn KhuyÕn ra lµm §èc häc thµnh Nam. nguyªn liÖu vµ dông cô cÇn thiÕt trong nghÒ rÌn.
NguyÔn KhuyÕn kh«ng tr¶ lêi, chØ rung ®ïi ®äc §èi víi con c¸i trong nhµ còng vËy, «ng lu«n
®ïa mét c©u tøc c¶nh r»ng: r¨n d¹y uèn n¾n con theo ®¹o lý lu©n th−êng. Mçi
Hèt ®¸o nhÜ m«n phïng nhÜ cÈu ®é xu©n vÒ, «ng th−êng lµm th¬, göi cho con,
CÊp l−¬ng ng« tö thÕ ng« thÇn. khuyªn r»ng "Nèi ®−îc nghiÖp nhµ thi th− lµ khã,
T¹m dÞch: chí ng¹i ®ãi rÐt, ch¨m bót nghiªn nh−ng ®õng bá
§Õn cæng nhµ ng−¬i thêi gÆp chã lóa ®Ëu vµ rau".
159 160