Page 163 - http://tvs.vsl.vn/trienlam

Khi thÊy m×nh ®· tuæi giµ søc yÕu, nhiÒu b¹n
®ång tuÕ ®ång niªn ®· chÇu tiªn tæ c¶, NguyÔn
KhuyÕn lÊy giÊy bót, viÕt l¹i ®«i hµng di chóc:
Sèng kh«ng ®Ó tiÕng ®êi ta than
ChÕt ®−îc vÒ quª qu¸n h−¬ng th«n
Míi hay tr¨m sù vu«ng trßn §OµN Tö QUANG -
Sèng l©u ®· tr¶i, chÕt ch«n chê g×? T¸M M¦¥I HAI TUæI VÉN §I THI
...ViÖc tèng tang nhung nh¨ng qua quýt
Cóng cho thÇy mét Ýt r−îu, hoa.
§Ò vµo mÊy ch÷ trong bia Thêi x−a ë Trung Quèc, cã ng−êi tªn lµ L−¬ng
R»ng: "Quan nhµ NguyÔn c¸o vÒ ®· l©u". HiÖu, tuæi ®· cao, ®i thi ®¹i khoa ®ç ®Çu, lµm cho
Ngµy r»m th¸ng Giªng Kû DËu (1909), m−a ai biÕt chuyÖn còng ph¶i nÓ phôc, trë thµnh tÊm
phïn bay gi¨ng kh¾p quª h−¬ng. NguyÔn KhuyÕn g−¬ng cho nhiÒu ng−êi häc tËp.
ra ®i, ®Ó l¹i cho ®êi mét nh©n c¸ch cao ®Ñp vµ mét ë n−íc ta còng cã mét thÝ sinh bÒn gan, luyÖn
khèi l−îng t¸c phÈm lín, cã gi¸ trÞ. §Æc biÖt lµ ba chÝ ®i thi tõ trÎ ®Õn lóc giµ, song cã ®iÒu cßn l¹
bµi th¬ N«m viÕt vÒ mïa thu Thu vÞnh, Thu ®iÕu, h¬n, c¶m ®éng h¬n n÷a lµ "cô thÝ sinh" nµy cßn
Thu Èm. mét mÑ giµ còng ®· chÝn m−¬i chÝn tuæi, vÉn hÕt
lßng khuyªn con theo ®uæi nghiÖp khoa cö. ThÝ
sinh Êy chÝnh lµ §oµn Tö Quang.
§oµn Tö Quang sinh n¨m 1818, mÊt n¨m 1928,
ng−êi lµng Phông §¹t, x· Phông C«ng, huyÖn
H−¬ng S¬n (nay lµ x· §øc Hßa, §øc L¹c, huyÖn
§øc Thä, tØnh Hµ TÜnh).
N¨m Thµnh Th¸i thø 12 (1900) triÒu ®×nh tæ
chøc khoa thi H−¬ng t¹i tr−êng NghÖ An, Ch¸nh
chñ kh¶o kú thi lµ Quèc tö gi¸m TÕ töu KhiÕu
N¨ng TÜnh, ®ç tiÕn sÜ khoa Canh Th×n, niªn hiÖu
Tù §øc thø 33 (1880) vµ Phã chñ kh¶o lµ Tham
t¸n néi c¸c Mai H¾c §«n. Hai ng−êi thÊy mét thÝ

161 162