Page 56 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

BÊy giê cã TrÇn Quý C¸p, quª ë Qu¶ng Nam, Trêi ®Êt cã lßng nu«i søc kháe
rÊt ham häc, lµ mét trong n¨m ng−êi häc trß giái Non s«ng kh«ng nãi mØa ng−êi ng©y
næi tiÕng ë ®Êt Qu¶ng Nam håi Êy. Nhµ TrÇn Quý Th«i ®µnh rãt r−îu cïng tr¨ng uèng
C¸p nghÌo, thuë bÐ ph¶i m−în s¸ch ®äc nhê, vÒ Mai træ rõng ®«ng lä biÕt ai?
sau ph¶i d¹y häc thªm míi cã tiÒn ®Ó nu«i mÑ vµ C¸p ®äc th¬ rÊt c¶m kh¸i, tõ ®ã hai ng−êi
¨n häc. Häc trß cña «ng cã nhiÒu ng−êi thµnh ®¹t, thµnh ®«i b¹n chÝ thiÕt.
song b¶n th©n «ng l¹i lËn ®Ën, thi bèn khoa míi Phan Béi Ch©u ngoµi viÖc ®am mª s¸ch vë, «ng
®ç tó tµi. Khoa Quý M·o ®êi vua Thµnh Th¸i cßn mét thó vui kh¸c lµ h¸t vÝ ph−êng v¶i. Nh÷ng
(1903), «ng vµo tr−êng nhÊt, tr−êng nh× ®Òu ®¹t lóc nµy, «ng trë l¹i thµnh mét cËu häc trß tinh
lo¹i −u c¶, nh−ng ®Õn tr−êng ba th× l¹i tr−ît. Lóc nghÞch, l¸u lØnh. Cã lÇn sang lµng Xu©n Hå h¸t, bÞ
Êy Phan Béi Ch©u ®· ®Ëu Gi¶i nguyªn, thÊy c¶nh bªn g¸i hái nh− sau:
1
ngé cña b¹n gièng m×nh, míi t×m ®Õn th¨m. Trong S¸ch r»ng Nghiªu h÷u cöu nam
lóc ®µm ®¹o vÒ thêi thÕ, v¨n ch−¬ng, Phan Béi BiÕt §an Chu lµ mét, hái t¸m chµng tªn chi?
Ch©u thÊy TrÇn Quý C¸p lµ ng−êi cã khÝ tiÕt, tÝnh Phan vß ®Çu vß tai m·i mµ kh«ng biÕt tr¶ lêi ra
t×nh c−¬ng trùc, kh¼ng kh¸i, cã lßng yªu n−íc, sao; v× khi häc B¾c sö chØ thÊy s¸ch chÐp vua
th−¬ng d©n nªn tÆng b¹n mét bµi th¬ nh− sau: Nghiªu cã chÝn con trai, ng−êi ®Çu lµ §an Chu,
Ng· tÝch nhu qu©n lÖ «m thïy, chø t¸m ng−êi kia cã ghi tªn ®©u.
Qu©n kim ®èi ng· c−ìng khai mi Sau bÝ qu¸, Phan ®µnh ph¶i t×m c¸ch ®¸nh
Tóy tinh ng· bít song cuång nh·n trèng l¶ng, bÌn l¸u lØnh vÆn l¹i r»ng:
§¾c t¸ng nh©n gian nhÊt cuéc kú C¸c em lµ phËn n÷ nhi
Thiªn ®Þa h÷u t×nh dung ng· kiÖn Mét §an Chu còng ®ñ,
Giang s¬n v« ng÷ tiÓu nh©n si hái mÇn chi nh÷ng t¸m ng−êi?
B»ng qu©n th¶ ch−íc t«n tiÒn nguyÖt ThÕ lµ Phan ®· chuyÓn b¹i thµnh th¾ng, ch¼ng
Mai ý xung hµn chØ tù tri. nh÷ng gì ®−îc thÕ bÝ mµ cßn quay l¹i tÊn c«ng, lµm
T¹m dÞch lµ: cho c« nµo, c« nÊy ®Òu thÊy thÑn. Vµ råi chÝnh c¸c
Tí tr−íc nh− ng−êi lÖ nhá ®Çy c« ®©m ra lóng tóng kh«ng t×m ®−îc c©u tr¶ lêi.
Ng−êi nay gÆp tí g−îng t−¬i mµy
Bän ta say tØnh hai trßng m¾t _______________
Cê thÕ h¬n thua mét cuéc x©y 1. Nghiªu h÷u cöu nam: Vua Nghiªu cã chÝn con trai.

53 54