Page 525 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 525

đang họp để ký hòa ước kết thúc Chiến tranh thế giới
             thứ  nhất;  Người  đã  đưa  kiến  nghị  đòi  cho  nước  Việt
             Nam được độc lập.
                 Ngày mồng 4, Chủ tịch Hồ Chí Minh tới viếng đài liệt
             sĩ  trên  đồi  Valêriêng.  Đây  là  nơi  nhiều  chiến  sĩ  du  kích
             Pháp  đã  bị  quân  Đức  mang  xử  bắn  trong  những  năm                                                       XIX
             kháng  chiến.  Đứng  trên  đồi  Valêriêng,  Chủ  tịch  Hồ  Chí
             Minh  đã  tỏ  vẻ  rất  xúc  động.  Chúng  ta  có  thể  hiểu  được
                                                                                                      Cuộc  đàm  phán  chính  thức  giữa  hai  phái  đoàn  Việt
             tình  cảm  của  Người  lúc  đó  qua  những  dòng  bút  ký  sau
                                                                                                  Nam và phái đoàn Pháp chỉ bắt đầu vào ngày 6-7 tại lâu
             đây:  “Trông  thấy  nghĩa  sĩ  Pháp  vì  độc  lập  tự  do  mà  bị
                                                                                                  đài Phôngtennơblô, cách Pari 60 kilômét.
             người Đức tàn sát, lại nhớ đến những nghĩa sĩ Việt, cũng
                                                                                                      Đácgiăngliơ vội vã trở về nước trước khi Chủ tịch Hồ
             vì  độc  lập  tự  do  mà  bị  người  khác  tàn  sát,  khiến  cho
                                                                                                  Chí Minh tới Thủ đô Pháp một tuần lễ.
             người ta thêm nỗi cảm động ngậm ngùi. Quyền độc lập tự
                                                                                                      Với  việc  Chính  phủ  Goăng  đổ,  Biđôn  vừa  lên  cầm
             do  ở  nước  nào  cũng  vậy,  đều  do  xương  máu  của  những
                                                                                                  quyền,  Đácgiăngliơ  cảm  thấy  đã  có  cơ  hội  thuận  lợi  để
             nghĩa  sĩ,  và  đoàn  kết  của  toàn  quốc  dân  mà  xây  dựng
                                                                                                  thực hiện đường lối chính trị của Đờ Gôn đối với các thuộc
             nên.  Vậy  nên  những  người  chân chính  ham chuộng độc
                                                                                                  địa. Y đã chạy chọt khắp nơi, xin gặp những người lãnh
             lập, tự do của nước mình thì phải kính trọng độc lập, tự                             đạo mới trong chính phủ để tranh thủ sự đồng tình của họ
                                  1
             do của dân tộc khác” .                                                               đối  với  những  việc  y  làm  ở  Đông  Dương.  Đácgiăngliơ  đã
                                                                                                  yêu  cầu  nhà  cầm  quyền  Pháp  cử  y  làm  người  khai  mạc
                                                                                                  cuộc  đàm  phán  tại  Phôngtennơblô.  Viên  cao  ủy  muốn
                                                                                                  chứng tỏ quyền lực của mình không những chỉ có ở Đông
                                                                                                  Dương  mà  còn ở  cả  Thủ  đô  nước  Pháp.  Phái  đoàn  ta  đã
                                                                                                  kiên quyết phản đối, không đồng ý để cho Đácgiăngliơ tới
                                                                                                  khai  mạc  hội  nghị,  một  việc  trước  đây  viên  cao  ủy  đã
                                                                                                  không làm được tại Đà Lạt. Nhà cầm quyền Pháp e ngại
                                                                                                  phía  ta  có  thể  vì  thế  mà  khước  từ  cuộc  nói  chuyện.  Họ
                                                                                                  cũng  nhận  thấy  làm  như  vậy  không  có  lợi  với  dư  luận
             __________
                                                                                                  trong khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đang ở Pari với tư cách là
                 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 4, tr. 404-405.
                                                                     523                          524
   520   521   522   523   524   525   526   527   528   529   530