Page 525 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 525
đang họp để ký hòa ước kết thúc Chiến tranh thế giới
thứ nhất; Người đã đưa kiến nghị đòi cho nước Việt
Nam được độc lập.
Ngày mồng 4, Chủ tịch Hồ Chí Minh tới viếng đài liệt
sĩ trên đồi Valêriêng. Đây là nơi nhiều chiến sĩ du kích
Pháp đã bị quân Đức mang xử bắn trong những năm XIX
kháng chiến. Đứng trên đồi Valêriêng, Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã tỏ vẻ rất xúc động. Chúng ta có thể hiểu được
Cuộc đàm phán chính thức giữa hai phái đoàn Việt
tình cảm của Người lúc đó qua những dòng bút ký sau
Nam và phái đoàn Pháp chỉ bắt đầu vào ngày 6-7 tại lâu
đây: “Trông thấy nghĩa sĩ Pháp vì độc lập tự do mà bị
đài Phôngtennơblô, cách Pari 60 kilômét.
người Đức tàn sát, lại nhớ đến những nghĩa sĩ Việt, cũng
Đácgiăngliơ vội vã trở về nước trước khi Chủ tịch Hồ
vì độc lập tự do mà bị người khác tàn sát, khiến cho
Chí Minh tới Thủ đô Pháp một tuần lễ.
người ta thêm nỗi cảm động ngậm ngùi. Quyền độc lập tự
Với việc Chính phủ Goăng đổ, Biđôn vừa lên cầm
do ở nước nào cũng vậy, đều do xương máu của những
quyền, Đácgiăngliơ cảm thấy đã có cơ hội thuận lợi để
nghĩa sĩ, và đoàn kết của toàn quốc dân mà xây dựng
thực hiện đường lối chính trị của Đờ Gôn đối với các thuộc
nên. Vậy nên những người chân chính ham chuộng độc
địa. Y đã chạy chọt khắp nơi, xin gặp những người lãnh
lập, tự do của nước mình thì phải kính trọng độc lập, tự đạo mới trong chính phủ để tranh thủ sự đồng tình của họ
1
do của dân tộc khác” . đối với những việc y làm ở Đông Dương. Đácgiăngliơ đã
yêu cầu nhà cầm quyền Pháp cử y làm người khai mạc
cuộc đàm phán tại Phôngtennơblô. Viên cao ủy muốn
chứng tỏ quyền lực của mình không những chỉ có ở Đông
Dương mà còn ở cả Thủ đô nước Pháp. Phái đoàn ta đã
kiên quyết phản đối, không đồng ý để cho Đácgiăngliơ tới
khai mạc hội nghị, một việc trước đây viên cao ủy đã
không làm được tại Đà Lạt. Nhà cầm quyền Pháp e ngại
phía ta có thể vì thế mà khước từ cuộc nói chuyện. Họ
cũng nhận thấy làm như vậy không có lợi với dư luận
__________
trong khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đang ở Pari với tư cách là
1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 4, tr. 404-405.
523 524
