Page 78 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

dệt vải và thêu thùa lấy những thứ quần áo khá đẹp. Với có khi chích máu nhỏ vào rượu cùng uống để ăn thề.
những công cụ sản xuất còn thô sơ, sự làm ăn sinh sống Chẳng bao lâu, ở làng, bản nào cũng có các tổ chức nông
của đồng bào còn rất nặng nhọc. Sống trong một hoàn dân, phụ nữ, thanh niên, tự vệ, tự vệ chiến đấu. Hội viên
cảnh vắng vẻ, bà con phải luôn dựa vào nhau. Mối quan đều được qua một lớp huấn luyện năm ngày. Cán bộ và các
hệ từ đời này sang đời khác, giữa những con người thuần tự vệ chiến đấu được huấn luyện lần thứ hai. Các hội viên,
phác như vậy, đã tạo nên một mối tình rất khăng khít. rồi cả các bà con dần dần hiểu chủ nghĩa cộng sản, hiểu
Hết mùa làm nương rẫy, đồng bào Mán tiền thường đi săn Đảng. Trong hàng ngũ trung kiên đã có những người được
bắn hươu, nai và vui chơi với nhau. Đồng bào rất thích hát bồi dưỡng để kết nạp vào Đảng.
lượn. Có những người bạn từ các bản xa tìm đến chơi nhà Một thời gian không lâu, phong trào từ Kim Mã đã lan
nhau, ở lại hàng tháng trời, thân mật, tự nhiên như ra các nơi chung quanh như Cẩm Lý, Khuổi Mán, Nậm Ti
người trong một gia đình. Tuy ở những nơi hẻo lánh xa và nhiều làng, bản ở Ngân Sơn, Chợ Rã.
xôi như thế này, nhưng bọn thống trị vẫn với tay tới. Đi
đâu cũng vẫn thấy xuất hiện bóng dáng của những tên
tuần tổng, những tên lính dõng. Đồng bào Mán tiền phải

chịu nhiều tầng áp bức, bóc lột của đế quốc, phong kiến,
của các dân tộc đông người hơn ở vùng thấp. Mọi thứ sưu
thuế đều rất nặng.
Chúng tôi hơi ngạc nhiên là mặc dầu luôn luôn nhắc
nhở vấn đề giữ bí mật, nhưng đi tới bản nào, chỉ một lát
sau, tất cả người quen, người lạ đều biết mình là cán bộ đi
hoạt động. Tôi đoán, chính các đồng chí hội viên đã lộ bí
mật với các bạn bè. Tôi hỏi các đồng chí đó tại sao không
giữ bí mật? Các đồng chí trả lời: “Có việc gì mà phải giấu!
Toàn là bà con, họ hàng, cùng ghét Tây, ghét Nhật, một
bụng một dạ với nhau cả thôi!”.
Phong trào tại vùng cao này phát triển rất nhanh. Có
nơi vào hội cả bản. Chúng tôi cùng đồng bào tổ chức
những lễ ăn thề tập thể, khi thắp hương, khi chặt đầu gà,

75 76