Page 715 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

“Không có con đường ấy, không có chiến dịch này”, câu nói đó
của Đại tướng Võ Nguyên Giáp sau ngày chiến thắng là một lời
đánh giá mang tính khái quát cao thành tích của Trung đoàn công
binh 151 cùng các lực lượng làm đường trong Chiến dịch Điện Biên
Phủ. Và trên những con đường ấy, bên cạnh bộ đội và thanh niên

xung phong là từng đoàn, từng đoàn dân công - mà báo chí Pháp
gọi là “những đàn kiến vô tận”. Đó chính là một trong những nét
đặc sắc nhất của bức tranh toàn cảnh cả nước ra trận. Bức tranh
đó, sau này được Tổng Tư lệnh nhớ lại: Người đi như trảy hội.
Những đoàn dân công Việt Bắc, Tây Bắc, Khu 3, Khu 4. Bộ binh,
pháo binh, công binh, vận tải, văn công, đơn vị này nối tiếp đơn vị
khác. Trên những chiếc cầu tre mảnh khảnh hoặc những cầu gỗ
ghép bằng thân cây của công binh mới bắc qua suối, những chị dân
công đòn gánh cong vút vì gạo, đạn, cười nói vui vẻ vượt qua.
Những anh dân công xe thồ lầm lũi điều khiển các chú “voi con” đi
thoăn thoắt trên đường. Những đoàn ngựa thồ của đồng bào Mông
từ rẻo cao xuống, những chị dân công người Tày, người Nùng gánh,
người Thái, người Dao gùi, chấm phá thêm màu sắc cho bức tranh
liên hoàn dài vô tận. Từ hàng ngũ các đoàn dân công bỗng chốc lại
vang lên một giọng hò, khi thì trong vắt của một cô gái đồng bằng
Bắc Bộ, khi thì trầm ấm của một chàng trai Khu Tư. Tiếng hát,
câu hò như trả lời, như vượt lên những thách thức của bom đạn
mỗi lúc càng nhiều ở phía trước.
Hạt gạo đưa ra tiền tuyến hôm nay không chỉ là kết quả hai
sương một nắng của người nông dân đang vùng lên trong cuộc
phát động quần chúng ở hậu phương kháng chiến mà còn là kết
quả những ngày đấu tranh kiên trì bền bỉ của bà con nông dân
vùng tạm bị chiếm nhằm bảo vệ mùa màng, bảo vệ trâu bò và
nông cụ để sản xuất và để đưa được hạt gạo len lỏi qua đồn bốt
địch, vượt qua “vành đai trắng” ra vùng tự do. Quá trình vận
chuyển từ hậu phương ra tiền tuyến, những hạt gạo nghĩa tình ấy
không chỉ một lần thấm máu anh chị em dân công trên mỗi chặng
đường dưới bom đạn địch.

713