Page 22 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Chương I: QUÊ HƯƠNG - GIA ĐÌNH - TUỔI TRẺ... 19 20 VÕ NGUYÊN GIÁP - TIỂU SỬ

ở tỉnh Quảng Bình. Dưới chế độ khoa cử phong kiến, những kỷ niệm của Võ Nguyên Giáp. Sông Kiến Giang
An Xá đã có 3 người đỗ đại khoa. bắt nguồn từ dãy Trường Sơn, qua vùng núi An Mã, trôi
Lộc Thủy là vùng quê có các làng nghề truyền thống xuôi qua các làng trù phú của các xã Mai Thủy, Xuân

nổi tiếng từ xa xưa như nghề dệt chiếu ở An Xá, nghề Thủy, Mỹ Thủy, An Thủy, Lộc Thủy rồi nhập vào phá
làm giấy dó, giấy bổi, nấu rượu ở Tuy Lộc. Lộc Thủy có Hạc Hải đổ ra cửa Nhật Lệ. Có người ví sông Kiến
chùa An Xá tại xã Lộc Thủy là di tích lịch sử văn hóa Giang như con rắn khổng lồ thả mình nằm dài hướng
cấp quốc gia. Tại ngôi chùa này đã diễn ra Hội nghị vào Nam, đầu kê lên gối An Mã, đuôi thì duỗi thẳng
thống nhất các tổ chức Đảng Cộng sản Đông Dương ở xuống Hạc Hải mênh mông. Điều lưu ý là khi sông Kiến

toàn tỉnh Quảng Bình vào ngày 2-7-1945. Giang chảy về cuối làng An Xá tiếp nhận thêm dòng
Khi nói đến quê hương của Võ Nguyên Giáp không nước của hói Phú Thọ (xã An Thủy) thì dòng chảy của
thể không đề cập vùng sông nước Lệ Thủy. Nếu non sông đổi hướng, vòng quanh một khúc sông rộng hình
nước của các huyện miền ngoài của tỉnh quay về núi chữ “Chi”, người chèo thuyền qua đây, dù bất kỳ loại gió

Rồng, núi Tiên thì sông nước Lệ Thủy quay về nghiên hướng nào cũng đều bị ngược. Cho nên dân gian gọi là
mực khổng lồ mang tên Hạc Hải. Khút Bầu Ngược. Cùng với hói ngang chảy qua làng An
“Nghiên nước dồi dào nguồn biển Lệ Lạc đã làm cho long mạch Kiến Giang tụ lại và dồn về
Bút trời nghi ngút tháp non Mâu”. khúc trung lưu, nơi phát tích sự giàu có và nhân tài của
(Chu Mạnh Trinh) vùng quê đất Lệ Thủy. Trên dòng sông Kiến Giang, hai

Người xưa ví núi Đầu Mâu như ngòi bút, phá Hạc bên sông là đôi bờ tre xanh tỏa bóng, những hàng cau,
Hải như nghiên mực “Đầu Mâu vi bút, Hạc Hải vi vườn chuối trĩu quả xen giữa những mái nhà tranh giản
nghiên”, ý ẩn dụ rằng địa hình, phong thổ Lệ Thủy như dị, bình yên; ngày ngày những chuyến đò ngược xuôi đi
nơi đào tạo nhân tài vật lực, con người ở đây thông về. Hai bên dòng sông nhiều đò đỗ san sát, Võ Nguyên

minh, hiếu học. Trong hệ thống sông ngòi ở Lệ Thủy Giáp đã nhiều lần được mẹ cho đi chợ huyện bằng đò,
đáng chú ý nhất là sông Kiến Giang, con sông đã trở mỗi chuyến đi đều để lại cho Võ Nguyên Giáp những ấn
thành mạch nguồn cuộc sống và là biểu tượng giá trị tượng khó quên.
vật chất và văn hóa tinh thần của người dân xứ Lệ. Dòng họ Võ ở làng An Xá, xã Lộc Thủy, huyện Lệ
Dòng sông Kiến Giang đã gắn liền với tuổi thơ đầy ắp Thủy, tỉnh Quảng Bình là một đại gia tộc có danh