Page 721 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

cái tên Chín Hòa - Phan Văn Hòa của hơn 80 năm trước, khi những

mái nhà và đồng ruộng hẹp độc canh cây lúa, đất tập trung hết
trong tay điền chủ, hầu hết dân ở làng này đều thuê ruộng của chủ
điền và làm ăn cơ cực. Cậu bé Chín Hòa ngày ấy đã sống một cuộc
sống làm thuê từ tuổi 11, khổ sở trong cái vùng nông thôn cơ cực
nhưng đầy xúc cảm, đầy những cảnh đời ngay thẳng và cả những
ngang trái để nung nấu, suy nghĩ, nhìn nhận bằng đôi mắt thiếu

niên nhưng ẩn chứa khát vọng lãng mạn cách mạng của một con
người Võ Văn Kiệt sau này.
Sau giải phóng không ai quên hình ảnh ông với chiếc xẻng bên
bờ kênh Lê Minh Xuân, Phạm Văn Hai đất phèn, đến suy nghĩ chia
sẻ của ông với những trí thức lớn được đào tạo từ chế độ cũ, đến các
linh mục, giám mục của đạo Công giáo và các tu sĩ Phật giáo cùng
các chức sắc của các tôn giáo khác. Ông hiểu và tôn trọng họ. Có lúc
Đức Tổng giám mục Sài Gòn Nguyễn Văn Bình xem ông như một
người bạn có thể nói, tâm sự được với ông.

Tôi biết ông học hành thực sự ở trường lớp không nhiều như
những thế hệ sau này nhưng ông có những suy nghĩ, kiến thức, lòng
tin và một niềm hy vọng vào con người một cách kỳ lạ. Nhiều trí
thức đã ở lại với ông, ở lại với cách mạng và đóng góp cho cách mạng.
Có người đã ra đi, nhưng lại về đóng góp cùng đất nước. Ông thường
nói: mỗi người đều có những hoàn cảnh khác nhau, những người ra

đi, nhất là sau giải phóng miền Nam, không phải ai cũng là người
không yêu nước.
Từ Nghị quyết của Đại hội IV, đại hội Đảng đầu tiên sau ngày
thống nhất đất nước, ông không chỉ có mặt tại các nông trường đại
thủ công, ở những xóm nghèo lao động, ông có mặt ở thủy điện Trị
An, ông có mặt ở các nhà máy đang bế tắc với những phương án sản
xuất cũ không có hiệu quả. Ông bàn với giám đốc các nhà máy và
từng ở luôn tại Nhà máy Việt Thắng gần một tuần gặp đảng viên,

thanh niên, cán bộ công đoàn tham khảo biện pháp tháo gỡ sản
xuất, tận dụng phế liệu phế phẩm làm thêm phần kế hoạch 2 và 3

719