Page 38 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 38

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC                                                                       ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC



 trong thời gian ở Huế, Bác đã nhìn thấy cảnh khổ cực, bị   Đảo.  Cụ  Phan  Chu  Trinh  bị  kết  án  tử  hình,  sau  giảm
 bóc lột trăm bề của nhân dân, nhất là nạn sưu cao thuế   xuống chung thân, cũng bị đưa đi đày ở đảo Côn Lôn
 nặng, chứng kiến những cuộc đấu tranh của nhân dân lao   trong dịp này. Gia đình Bác là địa chỉ đen trong hồ sơ
 động ở hai bên bờ sông Hương và trên cầu Tràng Tiền.   mật thám Pháp. Chị Bác - cô Nguyễn Thị Thanh, bị Tổng
 Năm  1908  Bác  đã  tham  gia  phong  trào  chống  thuế  với   đốc gọi lên tra hỏi về việc nuôi giấu thủ lĩnh nghĩa quân
 nông dân Huế. Bác thường đội chiếc mũ đập bẹp chóp để   Duy Tân hội. Bác và ông Cả Khiêm (anh Bác) trong hồ
 tỏ thái độ phản đối và đi đầu đoàn biểu tình để làm phiên   sơ  mật  thám  Trung  Kỳ  ghi  rõ  "hai  con  trai  của  ông
 dịch  tiếng  Pháp,  là  một  trong  những  hạt  nhân  của  các   (Nguyễn Sinh Huy) học ở trường Quốc học có những lời
 cuộc đấu tranh. Là phiên dịch nên khi đại biểu "nhân dân   bài Pháp trước mặt thầy giáo, trong lúc dân chúng biểu
 nói  những  gì  chưa  đúng,  khi  dịch  lại  Bác  thêm  cho  rõ   tình chống thuế".
 nghĩa.  Khi  Pháp  nói  những  gì  xúc  phạm đến  đồng  bào,   Trong thời gian học ở Trường Quốc học, Bác tham gia
 Bác dịch lại thật to để nhen thêm ngọn lửa căm thù trong   phong trào cắt tóc.
 nhân dân, sự tác động đó trở thành sức mạnh của đoàn   Ngày trước đàn ông cũng để tóc dài và búi tó củ hành.
 biểu tình" . Cuộc biểu tình tháng 4-1908 là cuộc tập họp   Khi có phong trào cải lương vận động mọi người cắt tóc,
 *
 lực  lượng  từ  các  huyện  Hương  Thủy,  Hương  Trà,  Phú   nhưng  chưa  ai  biết  vận  động  thế  nào  thì  một  số  thanh
 Lộc, Phú Vang và cả vùng ven Huế (An Cựu, Đập Đá...).   niên cứ nhằm phiên chợ mang một cái giỏ, một cái kéo ra
 Cuộc đấu tranh kéo dài mấy ngày liền. Pháp đưa lính từ   các ngả đường và giữa chợ, thấy các thanh niên tóc dài đi
 đồn  Mang  Cá  lên  xả  súng  bắn  vào  đoàn  biểu  tình  tay   qua thì kéo họ vào và đọc mấy câu: "Húi hề! Húi hề! Bỏ
 không. Nhiều người bị đẩy xuống sông, máu loang trên   cái  ngu  này,  bỏ  cái  dại  này!  Húi  hề!  Húi  hề!".  Chính  vì
 cầu Tràng Tiền... Cuộc biểu tình chống thuế cao sưu nặng   vậy, khi vào dạy học ở Phan Thiết, Bác đã đọc bài ca hớt
 từ Huế lan ra các tỉnh Trung Bộ. Nhà cầm quyền Pháp đã   tóc  cho  học  trò  trường  Dục  Thanh  chép  và  khuấy  lên
 đàn  áp  thẳng  tay.  Các  chí  sĩ  yêu  nước  Trần  Quý  Cáp,   phong trào hớt tóc ở Phan Thiết.
 Nguyễn  Hằng  Chi  bị  xử  chém,  các  ông  Huỳnh  Thúc
                                          *
 Kháng,  Đặng  Nguyên  Cẩn,  Ngô  Đức  Kế  bị  đày  đi  Côn
                                         *     *
 __________
                 Ở Huế, Bác nhìn thấy sự thối nát của các triều đại
 * Theo lời kể của đồng chí Vũ Kỳ với lãnh đạo tỉnh Bình Trị
             phong kiến và bản chất của bọn thực dân Pháp. Hằng
 Thiên ngày 18-5-1979.
    35        36
   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43