Page 760 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

có thể nói, chính nhờ lý luận cách mạng vô sản mà Người đã hiểu rõ hơn về sức
mạnh của chủ nghĩa dân tộc, một sức mạnh nội sinh được sản sinh ra từ chính
diễn trình lịch sử, tạo lập nên ý thức quốc gia dân tộc và sự đoàn kết, cố kết

cộng đồng của các quốc gia dân tộc. Và nếu biết cách để khơi nguồn nó, chủ
nghĩa dân tộc sẽ trở thành sức mạnh vô địch để đạp đổ ách thống trị của chủ
nghĩa thực dân. Nói về sức mạnh nội sinh ấy của các dân tộc Đông Dương,
Người cho rằng: “Bị đầu độc cả về tinh thần lẫn về thể xác, bị bịt mồm và bị
giam hãm, người ta có thể tưởng rằng cái bầy người ấy cứ mãi mãi bị dùng làm
đồ để tế cái ông thần tư bản, rằng bầy người đó không sống nữa, không suy nghĩ
nữa và là vô dụng trong việc cải tạo xã hội. Không: người Đông Dương không
chết, người Đông Dương vẫn sống, sống mãi mãi. Sự đầu độc có hệ thống của
bọn tư bản thực dân không thể làm tê liệt sức sống, càng không thể làm tê liệt tư
tưởng cách mạng của người Đông Dương. Luồng gió từ nước Nga thợ thuyền, từ
Trung Quốc cách mạng hoặc từ Ấn Độ chiến đấu đang thổi đến giải độc cho
người Đông Dương. Người Đông Dương không được học, đúng thế, bằng sách

vở và bằng diễn văn, nhưng người Đông Dương nhận sự giáo dục bằng cách
khác. Đau khổ, nghèo đói và sự đàn áp tàn bạo là những người thầy duy nhất của
họ. Nếu những người xã hội chủ nghĩa lơ là việc giáo dục, thì giai cấp tư sản
thực dân và bản xứ - bọn quan lại - cứ phụ trách giáo dục bằng phương pháp của
chúng. Người Đông Dương tiến bộ một cách rất màu nhiệm và khi thời cơ cho
phép họ sẽ biết tỏ ra xứng đáng với những người thầy của họ. Đằng sau sự phục
tùng tiêu cực, người Đông Dương giấu một cái gì đang sôi sục, đang gào thét và
sẽ bùng nổ một cách ghê gớm, khi thời cơ đến. Bộ phận ưu tú có nhiệm vụ phải
1
thúc đẩy cho thời cơ đó mau đến” . Người cho rằng: “Sự tàn bạo của chủ nghĩa
tư bản đã chuẩn bị đất rồi: Chủ nghĩa xã hội chỉ còn phải làm cái việc là gieo hạt
2
giống của công cuộc giải phóng nữa thôi” .
Trên cơ sở những nhận thức như vậy, Hồ Chí Minh đã giương cao ngọn cờ
đại đoàn kết dân tộc để phát huy được sức mạnh nội sinh của quốc gia dân tộc
mà đem sức ta để giải phóng cho ta. Trong Đường kách mệnh, Người nói “cách
mệnh là việc chung cả dân chúng chứ không phải việc một hai người” cho nên,
“Sách này chỉ ước ao sao đồng bào xem rồi thì nghĩ lại, nghĩ rồi thì tỉnh dậy,
3
tỉnh rồi thì đứng lên đoàn kết nhau mà làm cách mệnh” . Và rằng: “Việc gì khó
cho mấy, quyết tâm làm thì làm chắc được, ít người làm không nổi, nhiều người
đồng tâm hiệp lực mà làm thì phải nổi. Đời này làm chưa xong thì đời sau nối
4
theo làm thì phải xong” . Và tinh thần đoàn kết quốc gia dân tộc để phát huy sức

__________
1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 1, tr. 40.
2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 1, tr. 40.
3. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 1, tr. 283.
4. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 1, tr. 282.

758