Page 93 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 93
Phần thứ nhất: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
pháp quyền” . Ngày 2/9/1945, mở đầu bản Tuyên ngôn Độc lập, Chủ tịch Hồ
1
Chí Minh trích Tuyên ngôn Độc lập của nước Mỹ năm 1776: “Tất cả mọi
người sinh ra đều bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể
xâm phạm được, trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và
2
quyền mưu cầu hạnh phúc” .
Tiếp tục tinh thần thượng tôn “thần linh pháp quyền” cũng như thực
hiện Sắc lệnh số 14 ngày 8/9/1945, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Võ Nguyên Giáp đã
được Chủ tịch Hồ Chí Minh giao phụ trách việc thành lập Ban dự thảo Hiến
pháp. Chỉ trong một thời gian ngắn, với sự giúp đỡ của các trí thức, luật gia,
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Võ Nguyên Giáp và Ban Soạn thảo đã hoàn thành Dự
thảo và trình Quốc hội khóa I thông qua Hiến pháp năm 1946 - đạo luật cơ
bản đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Điều thứ 1 của Hiến
pháp năm 1946 xác định: “Nước Việt Nam là một nước dân chủ cộng hòa.
Tất cả quyền bính trong nước là của toàn thể nhân dân Việt Nam, không
phân biệt nòi giống, gái trai, giàu nghèo, giai cấp, tôn giáo” .
3
Hiến pháp là một thực thể gắn kết chặt chẽ với chế định dân chủ, bởi vì
một xã hội không có Hiến pháp thì người dân không thể được hưởng quyền
tự do, dân chủ hay mưu cầu hạnh phúc. Hiến pháp năm 1946 là văn bản
pháp luật đầu tiên góp phần quan trọng trong việc đấu tranh giành, giữ và
xây dựng chính quyền còn non trẻ, là cơ sở để xây dựng nhà nước dân chủ
pháp quyền với nền hành chính vận hành thông suốt từ Trung ương đến
địa phương. Nền hành chính dựa trên nền tảng dân chủ đó là nền hành
chính vì hạnh phúc của người dân. Với công lao to lớn trong việc xây dựng
bản Hiến pháp năm 1946, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Võ Nguyên Giáp đã góp
phần đặt những viên gạch đầu tiên cho nền hành chính vì hạnh phúc của
người dân.
Ba là, ký ban hành Sắc lệnh số 07 về buôn bán và chuyên chở thóc gạo
ngày 5/9/1945.
Thấu hiểu nỗi cơ cực, lầm than của nhân dân dưới thời thực dân, phong
kiến và rằng người dân chỉ biết đến tự do, hạnh phúc khi họ được cơm no, áo
_______________
1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, t. 1, tr. 473.
2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.4, tr. 1.
3. Tuyên ngôn Độc lập năm 1945 và các hiến pháp Việt Nam (1946, 1959, 1980, 1992),
Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, tr. 12.
91
