Page 165 - http://tvs.vsl.vn/trienlam
P. 165
sinh r©u tãc b¹c ph¬. Hái ra míi biÕt ng−êi ®ã tªn cßn chång th× lÔ gi¸o vÉn cho phÐp dù thi kia mµ.
lµ §oµn Tö Quang, tÝnh tuæi th× thÝ sinh nµy n¨m Sî con m×nh buån phiÒn, kh«ng cßn lßng d¹ nµo ®Ó
Êy võa trßn t¸m m−¬i hai tuæi. lµm bµi, bµ bÌn lùa lêi khuyªn nhñ «ng §oµn cè
Hai vÞ quan tr−êng nµy thÊy ng−êi häc trß tuæi g¾ng bít sÇu n·o, xÕp viÖc riªng t−, thö ®ua tranh
ngoµi t¸m m−¬i vµ vÉn ®i thi th× kú l¹ l¾m, míi cïng thiªn h¹ phen n÷a, may ra ®ç ®¹t míi tháa
t×m hiÓu vÒ gia c¶nh cña cô, th× ra §oµn Tö lßng mong mái cña bµ bÊy l©u, mµ gia t«ng còng
Quang lµ con thø hai «ng §oµn NhuyÖn, hiÖu lµ ®−îc phÇn r¹ng rì. Hä hµng, lµng xãm còng xóm
LiÖt Giang c− sÜ vµ bµ Lª ThÞ NËm. ¤ng NhuyÖn vµo ñng hé ý kiÕn cña bµ. §oµn Tö Quang v©ng lêi
mÊt khi bµ NËm míi hai m−¬i tuæi,nh−ng bµ thñ mÑ, thay hai con, qu¶y lÒu châng ®i thi.
tiÕt thê chång, nu«i con kh«n lín häc hµnh, kh«ng Quan tr−êng thÊy chuyÖn «ng §oµn ë tuæi ®¹i
chÞu ®i b−íc n÷a vµ ®−îc vua ban biÓn "TiÕt h¹nh thä mµ vÉn nu«i chÝ häc hµnh thi cö, ®Òu cho lµ
kh¶ phong". chuyÖn l¹ hiÕm thÊy vµ tá lßng b¸i phôc, song ai
Tõ nhá §oµn Tö Quang ®· ®−îc mÑ d¹y b¶o, còng ¸i ng¹i ph©n v©n. Ng−êi th× cho r»ng «ng
khuyÕn khÝch häc hµnh, theo ®uæi khoa cö ®Ó lËp §oµn ®· giµ yÕu, nªn −u tiªn xÕp vµo danh s¸ch
c«ng danh thi thè víi ®êi. ¤ng rÊt s¸ng d¹, häc thø nhÊt, n¬i gÇn quan tr−êng ®Ó dÔ bÒ theo dâi,
giái nh−ng thi m·i còng chØ ®ç hai khãa tó tµi: phßng khi èm ®au míi kÞp thêi gi¶i quyÕt; kÎ th×
mét khãa n¨m bèn m−¬i chÝn tuæi vµ khãa thø hai nghi ng¹i «ng trÝ ãc ®· giµ nua, ló lÉn, khã lßng
n¨m s¸u m−¬i s¸u tuæi. lµm næi bµi thi.
Tr−íc kú thi mÊy th¸ng, ch¼ng may vî c¶ cña Quan Ch¸nh chñ kh¶o võa cÇm tay «ng cïng
§oµn Tö Quang lµ NguyÔn ThÞ San mÊt. Hai con ®i, ngá lêi ®éng viªn khen ngîi, võa dß hái xem
trai cña «ng §oµn còng lµ sÜ tö ®Òu ®· lät qua c¸c søc lùc, kh¶ n¨ng cña «ng xem sao, bÌn hái:
kú kh¶o h¹ch, nh−ng theo quy ®Þnh thêi bÊy giê, - M¾t cô cã mê kh«ng?
mÑ mÊt, con trai ph¶i ®Ó tang mÑ kh«ng ®−îc dù - D¹, h¬i mê ¹. - ¤ng §oµn thµnh thùc tr¶ lêi.
thi. MÑ «ng §oµn Tö Quang lóc nµy ®· chÝn m−¬i - Ch©n cô cã mái kh«ng?
t¸m tuæi, vÉn canh c¸nh trong lßng lµ con ch¸u ¤ng §oµn tù tin ®¸p, giäng sang s¶ng:
m×nh ai còng th«ng minh, häc hµnh ®Õn n¬i ®Õn - D¹, cßn cã thÓ ®i bé, ch¹y, quú, ®øng, lÔ b¸i
chèn, mµ vÉn ch−a ai ®ç ®¹t cho r¹ng mÆt cha ®−îc ¹!
«ng. Nay v× tang gia, chÞu bá lì mét kú thi H−¬ng th× V× chøng kiÕn chuyÖn l¹ thi cö nãi trªn nªn
thËt ®¸ng tiÕc. Con c¸i ph¶i ®Ó tang mÑ ®· ®µnh, Ch¸nh chñ kh¶o KhiÕu N¨ng TÜnh ®· viÕt bµi ký:
163 164
