Page 75 - http://tvs.vsl.vn/trienlam
P. 75
Lª Th¸nh T«ng lµ ng−êi giµu t×nh c¶m, chuéng
®iÒu thiÖn. §èi víi mÑ, còng lµ ng−êi chÝ hiÕu, ®i
®¸nh giÆc ë ph−¬ng xa, «ng nhí vÒ mÑ ®Õn "mßn
mái con m¾t". Víi vî, «ng cã t×nh cã nghÜa, víi con
c¸i, «ng ®ßi hái viÖc d¹y dç ph¶i nghiªm kh¾c chø
L£ TH¸NH T¤NG - "TRèNG DêI kh«ng nu«ng chiÒu ®Ó ®Õn nçi h− háng con.
CANH CßN §äC S¸CH" MÑ cña vua Lª Th¸nh T«ng lµ bµ Ng« ThÞ Ngäc
Dao, con g¸i quan Th¸i b¶o Ng« Tõ, c«ng thÇn
khai quèc nhµ Lª. Sèng trong chÕ ®é v−¬ng quyÒn,
Lª Th¸nh T«ng (1442- 1497) tªn thËt lµ T− kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng m©u thuÉn, xung
Thµnh, lóc cßn nhá gäi lµ hoµng tö HiÖu. ¤ng lµ ®ét, dÉn ®Õn nh÷ng ©m m−u h·m h¹i nhau trong
con thø t− cña vua Lª Th¸i T«ng. néi bé hoµng téc ®Ó tranh giµnh quyÒn lùc. Bµ phi
Ngay tõ thuë nhá, hoµng tö HiÖu ®· béc lé t− Ngäc Dao còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng m©u
chÊt th«ng minh dÜnh ngé h¬n ng−êi. ¤ng häc thuÉn ®ã, bµ ph¶i l¸nh ra ë chïa Huy V¨n trong
hµnh s¸ng d¹, l¹i rÊt cÇn cï chÞu khã, sím tèi lóc ®ang mang thai ®Ó b¶o toµn tÝnh m¹ng cho c¶
hai mÑ con vµ Lª T− Thµnh ( tøc vua Lª Th¸nh
kh«ng dêi viÖc ®äc s¸ch. ThÇy cña «ng lµ TrÇn
Phong sím ®· thÊy ë «ng nh−ng t− chÊt ®¸ng quý T«ng) ®−îc sinh ra ë ®ã.
Êy. Qu¶ thùc, ®øc tÝnh ham häc ®· theo «ng bÒn bØ ChÝnh v× sèng ë ngoµi hoµng cung mét thêi dµi
suèt cuéc ®êi, trë thµnh mét thãi quen tù nhiªn mµ vua Lª Th¸nh T«ng cã dÞp gÇn gòi víi ®êi sèng
cña d©n chóng. C¶nh sinh ho¹t th−êng ngµy, lêi
quý b¸u, ngay c¶ sau khi ®· lªn ng«i vua, «ng
¨n tiÕng nãi d©n gi·, b×nh dÞ cø tù nhiªn ®i vµo
tõng viÕt: t×nh c¶m cña «ng. Ch¶ thÕ mµ, sau khi ®· lªn
Trèng dêi canh cßn ®äc s¸ch ng«i, vµo c¸c dÞp lÔ tÕt, «ng th−êng xuyªn c¶i
Chiªng xÕ bãng chöa th«i chÇu. trang vi hµnh phè ph−êng, xem ng−êi ®i héi.
Nhµ sö häc Vò Quúnh còng nhËn xÐt: "Vua vâ Trong dÞp nµy, vua th−êng hay gióp nh÷ng ng−êi
giái, v¨n hay mµ th¸nh häc rÊt ch¨m, tay kh«ng bÇn hµn ®«i c©u ®èi ®Ó hä ch¬i tÕt.
khi nµo dêi quyÓn s¸ch. C¸c s¸ch kinh sö, c¸c s¸ch Mét lÇn, nh©n dÞp TÕt, «ng vi hµnh ®i ch¬i phè,
lÞch to¸n, c¸c viÖc th¸nh hiÒn, c¸i g× còng th«ng, tíi mét hµng trÇu n−íc, thÊy kh«ng cã c©u ®èi TÕt,
v¨n th¬ hay h¬n c¶ c¸c quan v¨n häc". nhµ vua liÒn viÕt hé mét c©u ®èi nh− sau:
73 74
