Page 14 - http://tvs.vsl.vn/trienlam

sau lũy tre xanh đã tồn tại một phương châm ứng giác tự hào. Lúc ấy, cá nhân chỉ là một phần của
xử: Phép vua thua lệ làng. Trống làng nào làng ấy sức mạnh thể chất của nhóm. Khi một cá nhân
đánh, thánh làng nào làng ấy thờ. Cơ chế làng xã mất đi, thường gây nên một cảm xúc đau xót
có mặt nhược điểm là cột chặt người nông dân vào trong cộng đồng. Ý muốn kháng cự lại, đấu tranh
những tính toán riêng rẽ, vụn vặt của xã hội nông giành giật cuộc sống là cảm xúc chung của tập thể
nghiệp, song mặt khác, nó lại có ưu điểm: cố kết với một nguyện vọng thống nhất, muốn bù đắp lại
sự tổn thất và làm sống lại người đã khuất. Lần
họ thành một cộng đồng nhỏ bền vững. Lấy tư
đầu tiên, cộng đồng đã xây dựng nên trong lòng
tưởng cộng đồng làm chuẩn mực cho sự ứng xử,
mình một khái niệm cá nhân. Cộng đồng đã gán
con người không được phép phát triển cái tôi, chỉ
cho cá nhân ấy nhiều phẩm chất, tất cả sự khéo
biết đến cái ta công xã. Sự phát triển của ý thức
léo, sức mạnh và trí khôn; chính những phẩm
cá nhân đã bị đè nén nhưng mặt khác, cộng đồng
chất này đã làm cho cá nhân và tập thể vững
lại bảo vệ được văn hóa, bảo lưu được truyền
mạnh hơn. Đề cao cá nhân chính là để khích lệ
thống và đấy là một biện pháp hữu hiệu mà tổ
mình vì mỗi cá nhân đều cảm thấy mình ở trong
tiên chúng ta đã chọn trên con đường dựng nước
đó. "Thế là bên trên tập thể xuất hiện một anh
và giữ nước.
hùng, hiện thân của tất cả năng lực của tập thể
Xưa, làng là đơn vị cơ sở, con người ra đời trong
đã được thể hiện trong những hành động và là
làng ấy, lớn lên rồi chết đi cũng ở làng ấy. Có phản ánh của tất cả sức mạnh của tinh thần thị
người đi đây đi đó, lập nghiệp hoặc đạt được sự tộc. Lúc bấy giờ chắc hẳn phải hình thành một
giàu sang phú quý song vẫn phải gắn bó với làng. môi trường tâm lý hoàn toàn đặc biệt. Trong lòng
Chính làng làm nảy sinh và phát triển mọi năng các thành viên thị tộc nảy sinh ý chí sáng tạo,
lực của các thành viên công xã. Nó cung cấp cho biến cái chết thành sự sống. Ý chí của mọi người,
thành viên những tri thức đầu tiên, định hướng cũng đồng quy mạnh mẽ ngang nhau vào kỷ niệm
cho các thành viên, định ra những quy tắc trong của người đã khuất, đã làm cho cái kỷ niệm ấy
cuộc sống cộng đồng, giúp các thành viên luôn thành một trung tâm hội tụ và có lẽ tập thể lại
nâng cao tâm hồn và giải tỏa được tình cảm. còn cảm thấy trong người anh hùng mà họ vừa
1
Trong cuốn Bàn về văn học, khi nói về sự phát sáng tạo nên đang có mặt giữa họ" .
triển của chủ nghĩa cá nhân, Macxim Gorki giải ___________
thích: Vào buổi ấu thơ, con người khi vật lộn và 1. Macxim Gorki: Bàn về văn học, Nxb. Văn học, Hà
chiến thắng được thiên nhiên, họ thường có cảm Nội, 1970, t.1.

11 12