Page 29 - http://tvs.vsl.vn/trienlam
P. 29
ban sự thưởng phạt. Sự thưởng phạt làm nên thương. Lòng nhân là không vụ lợi. Lòng nhân ấy
“phúc” mà con cháu mỗi gia đình được hưởng. được đền đáp, được phúc về sau.
Nếu gạt ông Trời ra một bên thì rõ ràng đây là Người Việt Nam quan niệm, muốn cho gia đình
một cách hiểu vừa mang tính tâm linh mà cũng có phúc, điều quan trọng là người của thế hệ trước
rất khoa học của người bình dân. Mọi việc con phải biết tu dưỡng, phải biết làm việc, ăn ở thế
người làm đều đưa đến một kết quả nhất định. nào để lưu lại kết quả cho thế hệ sau. Con người
Kết quả có thể thấy ngay tức khắc, có thể sau này Việt Nam không cốt sống cho mình, cho hiện tại,
nhưng nhất định phải có kết quả. Phúc phận, mà sống cho con cháu, cho tương lai. Người Việt
chính là kết quả ấy mà thôi. Nam xưa, sinh con, dạy dỗ con, còn lo cả việc cửa
Muốn có phúc, con người phải ăn ở nhân đức. nhà cho con cái đến tuổi trưởng thành. Họ dựng
Lòng nhân ái là điều duy nhất mà người Việt Nam nhà, không phải chỉ để thỏa mãn nhu cầu ăn ở
từ người bình dân hướng theo để tu dưỡng mình. hiện tại của mình, mà còn để cái nhà ấy cho con
Người Việt Nam còn quan niệm chữ nhân, cháu về sau. Không để được nhà thì phải để được
không chỉ để đối đãi với con người, mà còn với cả đất. Người xưa có quan niệm phải sống cho tương
loài vật. Có lòng nhân với loài vật cũng có thể có lai, sống là phải để lại cái gì, mức cao là để tiếng
được phúc, mà là cái phúc rất lớn. tốt cho mình, mức thấp là để bảo đảm sự tồn tại
Một giai thoại kể về người học trò nghèo vì có cho con cháu. Cả hai mức ấy đều quy vào một
công cứu được hàng nghìn con kiến nên việc làm điều, người ta gọi là phúc ấm tổ tiên. Cha ông
này đã thấu đến trời, anh học trò đi thi đỗ, mà lại phải làm thế nào để tạo nên phúc ấm ấy. Đây là
đỗ cao, được bổ đi làm quan, chỉ bởi vì một lần, quan niệm rất sâu sắc của người Việt Nam. Người
anh đứng bên bờ ao, nhìn cây cỏ, thấy một đoàn ta tin rằng, ngày nay, con cháu làm nên hay
kiến đang bò loanh quanh bãi khe, không sao không, là có phần ảnh hưởng của ông bà, cha mẹ.
sang được bờ bên kia. Tiện tay anh liền bẻ một Kể cả những trường hợp đột xuất, có những người
cái que dài bắc ngang cái khe nhỏ, rồi nhìn cả đàn con lỗi lạc, có thành tích lớn lao mà lúc nhỏ bị mồ
kiến lũ lượt bám lên cái que để sang bờ. Chỉ có côi sớm, cũng vẫn được quy là nhờ phúc ấm từ
vậy, ngờ đâu anh đã cứu được hàng ngàn sinh nhiều đời trước. Những đứa con tự phụ, phủ nhận
mệnh đến chỗ an toàn, và được đền đáp vì sự gia tác dụng vô hình ấy của tổ tiên, không được xem
ơn tình cờ ấy. Rõ ràng đây là một giai thoại bịa là người có đức, và hãy xem chừng những thế hệ
đặt với dụng ý, lòng nhân xuất phát từ tình về sau của họ.
27 28
