Page 181 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

những điều không phù hợp với quyền lợi và ý nguyện dân tộc
nhưng không làm liên lụy đến Chính phủ.
Sáng hôm sau, 12/5, các ông lên xe ra sân bay mà không hề
biết rằng lúc này tại Thủ đô, tờ L' Entente của Pháp xuất bản ở Hà

Nội đăng bài tổng hợp cuộc Hội nghị Đà Lạt. Bài báo đã làm lộ
những gì Pari đề ra trong chỉ thị ngày 14/4 gửi Phái đoàn Pháp:
Phải làm sao chứng minh cho thiên hạ thấy rằng nguồn gốc tan vỡ
của Hội nghị trù bị Đà Lạt là do phía Việt Nam gây nên. Cuối bài

báo là một lời bình luận theo khẩu khí đó: Thực chất thất bại của
Hội nghị trù bị là kết quả điều hành của Phó Trưởng đoàn Võ
Nguyên Giáp, một bộ trưởng cộng sản.

Năm mươi năm sau, trong cuốn sách Chiến thắng bằng mọi
giá , khi nhắc lại “sự kiện Đà Lạt”, tác giả - nhà sử học quân sự Mỹ

Cơri - đã tiết lộ thêm một chi tiết mà hồi đó Phái đoàn ta chưa
biết: Do lập trường chính trị cứng rắn và phong cách lịch lãm của
Võ Nguyên Giáp cả trong và ngoài hội nghị, nên Phái đoàn Pháp ở

Đà Lạt đã đặt cho ông biệt hiệu “Ngọn núi lửa phủ tuyết”. Người
Pháp hiểu cụm từ đó thế nào? Theo sử gia Lacutuya (Jean
Lacouture) thì đó là “hình tượng thể hiện sự pha trộn giữa nhiệt

tâm cháy bỏng với những phán đoán lạnh lùng tạo nên sức mạnh
của con người này”. Lacutuya kể rằng khi kết thúc cuộc phỏng vấn
dài sau cuộc họp cuối cùng ở Đà Lạt, ông Giáp đã yêu cầu được đọc
lại và tự tay hiệu chỉnh bài viết của ký giả này. Về kết quả (không

thành công) của Hội nghị Đà Lạt, “chính ông Giáp là người đã gợi
ý cho tôi dùng thuật ngữ sự bất đồng ý kiến trong hữu nghị (le
désaccord cordial) để mô tả Hội nghị Đà Lạt”. Rõ ràng, dù trong

những tình huống bất đồng căng thẳng, phía Việt Nam vẫn không
muốn “cắt cầu” trong quan hệ với Pháp. Tiếc rằng mùa hè năm
1946, phía Pháp chưa nhận thức được điều đó.

179