Page 447 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

cũng nói với ông những ý nghĩ chân thành, dám “tranh luận”, sẵn

sàng trao đi đổi lại với ông nhiều vấn đề quan trọng, và thực sự “tâm
phục, khẩu phục” khi ông đưa ra những ý kiến quyết đoán.
Điều mà trí thức càng thêm kính trọng ông Võ Văn Kiệt chính
là vì ông đã hết sức quan tâm đến cuộc sống riêng tư, đến thân
phận mỗi con người. Khoảng năm 1978, trước những khó khăn
nhiều mặt, có nhiều trí thức rời nước ta ra đi, ông đã gặp gỡ anh

em, khuyên họ nên ở lại. Ông nói: “Anh em cố gắng ở lại, trong vòng
ba năm nữa, nếu tình hình vẫn không thay đổi, tôi sẽ đưa anh em
ra phi trường”. Lúc đó, GS. Nguyễn Trọng Văn đáp lại: “Chúng tôi
sẵn sàng ở lại, nhưng nếu ba năm nữa tình hình không thay đổi, thì
người ra đi không phải là chúng tôi”. Sau này, ông kể lại với chúng
tôi: lúc đó, nghe câu nói ấy, ông cũng đau lắm, nhưng nghĩ lại thì
thấy họ nói là đúng; vì để xảy ra tình hình của thành phố xấu đến
mức ấy chính là trách nhiệm của chúng ta; những người trí thức ra
đi không chỉ vì đời sống khó khăn; đúng là nếu sau ba năm, tình

hình không có gì chuyển biến, thì người ra đi chắc phải là chúng
ta. Cũng vào khoảng năm 1980, khi biết GS. Chu Phạm Ngọc Sơn
có một người con “vượt biên” không thành, ông lại qua khuyên
nhủ, nhưng không được, vợ và các con GS. Chu Phạm Ngọc Sơn
quyết định ra đi, ông nói với GS. Sơn: “Thôi, anh cứ để cho cô ấy và
mấy cháu đi, đi chính thức. Bên đó có điều kiện cho các cháu học

hành. Sau này, nếu các cháu trở về thì tốt, nếu không, tôi với anh
cũng được làm tròn bổn phận”. Có những trí thức “vượt biên” không
thành, bị bắt, ông Võ Văn Kiệt giao cho cán bộ giúp việc trực tiếp đi
làm lại hộ khẩu và sổ gạo cho họ.
Ông thường tâm sự với chúng tôi: người lãnh đạo không phải
cái gì cũng biết, song một đức tính quan trọng nhất của người lãnh
đạo là phải “biết nghe”, chịu học tập từ cuộc sống, từ trí thức. Ông
Võ Văn Kiệt là một tấm gương nổi bật về người lãnh đạo chân thành,

tôn trọng trí thức, phát huy trí thức và do đó, được trí thức thực
sự quý trọng. Thực tế cho thấy: chỉ những người “biết nghe” mới

445