Page 121 - 9786045773079
P. 121

pha lẫn cả chua, ngọt, đắng, cay của các loại thân,                                  bác đến thì lớp đã đông, có cả nam nữ, khác nhau
                 hạt, rễ, lá, lấy từ nhiều thứ cây khác nhau. Ở đây                                   về tuổi tác, nghề nghiệp và trình độ học vấn. Vở học
                 cũng như tại Đông Quan nơi làm việc của cụ Kiều,                                     thì bằng giấy tây, giấy bản xơ, giấy báo, ván mỏng,
                 tôi đều liên tưởng đến vườn thuốc của cụ Phó bảng                                    đủ loại. Từ những người mới tập vòng chữ “O” như
                                                        1
                 Huy và cụ Năm Giáo ở miếu Trời Sanh  đã được các                                     bác đến những người muốn hiểu cung cách gửi một
                 ba má ở trong Nam kể lại. Cụ Lê Xuân Quang nói:                                      bức thư về quê hoặc muốn có một lá đơn xin việc,
                     - Bác từ Cai Lậy thuộc đất Mỹ Tho lên Sài Gòn                                    đều được anh chỉ vẽ tận tâm. Chủ yếu là anh tạo
                 làm ăn từ khi còn nhỏ. Bác cư trú ở xóm Chiếu. Đó                                    điều kiện cho họ tự làm lấy, cùng lắm anh mới phải
                 là nơi nhân dân lao động lục tỉnh và những vùng                                      làm thay.  Thầy giáo, cậu giáo,  anh giáo,  đó là
                 xa hơn nữa tìm về thành phố kiếm công  ăn việc                                       những tiếng bà con xóm Chiếu dùng để gọi anh. Lời
                 làm, dần dần dựng nhà cửa, lập thành xóm mạc.                                        xưng hô của bà con có khác nhau nhưng tấm lòng

                 Trên  đường từ ngõ thành phố trở về, người ta ít                                     của họ  đối với anh thì không khác,  đó là sự quý
                 thấy những lão Tây bụng phệ cắp gậy hèo uốn cong                                     trọng, niềm kính yêu.
                 và những mụ đầm môi đỏ chót, váy cũn cỡn, ưỡn                                           Có lần anh Thành đến thăm bác. Bác phàn nàn
                 ngả người trên những chiếc xe do người mình kéo                                      là mình học dốt. Anh bảo: “Mình dốt là do thằng
                 như ở trên các đường phố lớn, vì đây là con đường                                    Tây. Chúng mình học dăm ba chữ cũng phải học
                 của những người buôn vai gánh bộ, của phu phen                                       giấu, học lén. Phải đuổi hết thằng Tây để chúng
                 và cũng là con  đường mỗi ngày hai chiều anh                                         khỏi ức hiếp mình, khỏi đá giày đinh lên đầu mình”.
                 Thành vẫn đi. Bác được làm quen với anh là nhờ                                          Dạy Quốc ngữ cho bà con xóm Chiếu chỉ là công
                 cuộc đời làm thuê, nhờ xóm Chiếu.                                                    việc làm thêm của anh Thành. Nghề nghiệp chính
                     Về với xóm Chiếu một thời gian, anh Thành rủ                                     của anh lúc này là làm thợ.
                 bà con trong xóm lại học chữ Quốc ngữ. Khi anh rủ                                       Trường Kỹ nghệ thực hành Sài Gòn, nơi anh học

                 ___________                                                                          việc lúc bấy giờ là một cơ sở công nghiệp quan trọng
                     1. Lúc sức khỏe đã yếu, cụ Phó bảng Huy về nghỉ tại                              của xứ Đông Dương. Nó là trung tâm đào tạo thủy
                 Cao Lãnh, Sa Đéc. Cụ ở trong ngôi miếu ở trên bờ một con                             thủ đi biển và thợ máy cho xưởng đóng tàu Ba Son,
                 lạch, đó là miếu Trời Sanh. Ở đấy, cụ cùng cụ Năm Giáo                               Hải Phòng và các nơi khác. Tuy vậy trường vẫn
                 làm thuốc chữa bệnh cho dân. Cụ mất ở đó vào ngày 27/10                              chật hẹp, thiếu thốn. Thiết bị ở những xưởng học
                 năm Kỷ Tỵ (1929). Trước đây, bà con làng Sen lấy ngày đó
                 làm lễ xuống đồng cấy chiêm.                                                         việc cũng nghèo nàn. Cách không xa trên đầu thợ
                                                                 119                                  120
   116   117   118   119   120   121   122   123   124   125   126