Page 62 - 9786045773079

Các cụ kể với nhau về cuộc sống thanh bạch nghĩa
khí của cụ Thám. Cậu Cung chăm chú ngồi nghe

QUÊ MÍA các cụ đọc thơ.
Tôi nhớ nhất là bài thơ nôm “Con cu gáy” viết theo
thể thất ngôn tứ tuyệt của vị Thám hoa:
C 2 1 Hay gù, hay gáy lại hay bay
húng tôi sang làng Trung Cần . Xóm Bãi quê
Lỡ bước sa cơ đến nỗi này
cụ Thám Giao đang mùa ép mật. Những chiếc
xe cải tiến, xe cút kít và cả những chiếc cộ do trâu Xin chúa thả lồng cho thử sức
kéo xếp đầy mía đang chờ bốc lên xà lan để chở về Rồi đây bay bổng chín tầng mây.
nhà máy đường. Chúng tôi tưởng tượng đến một quang cảnh

Cụ Nguyễn Văn Hoán - người cháu đích tôn của họp mặt của các sĩ phu ở đây, họ đang lần ngược
cụ Thám kể với chúng tôi: thời gian, tìm sự tương đồng giữa những con người
- Hồi cậu Cung sang đây, tôi mới ba, bốn tuổi. xưa và nay. Một khi nước đã mất thì ai đó dù có
1
Chuyện về cậu thì được nghe kể nhiều nhất trong chiếm bảng khôi nguyên cũng chỉ là cảnh cá chậu
gia đình tôi là từ sau Âu chiến lần thứ nhất, tức là chim lồng.
lúc kẻ thù đã lần mò về vùng quê này để dò xem Theo thân phụ tôi kể lại - cụ Hoán nói tiếp - cậu
Nguyễn Ái Quốc là ai. Lúc ấy, tôi đã mười chín, hai Cung thích thăm những nơi có phong cảnh đẹp. Có
mươi tuổi. Thỉnh thoảng được nghe cha tôi kể rằng, lần cậu đã theo lên thành Lục Niên trên núi Thiên
Nhẫn . Hồi ấy thành chưa sụp lở mấy, nhiều đoạn
2
cậu Cung có theo thân phụ (hồi đó cụ đã đỗ Phó bờ hãy còn nguyên. Cậu Cung cũng thích đi hái
bảng) sang đây nhiều bận. Cha tôi được tiếp chuyện sim, nhặt son như các bạn trẻ khác, nhưng trong
trong dịp có cả quan Đốc Nhẫn và cụ Cử Quý . tâm trí, cậu lại nghĩ đến những điều xa xôi hơn.
3
___________ Cậu trèo lên từng đỉnh núi rồi lại đi khắp bờ thành.
1. Nay thuộc xã Nam Trung, huyện Nam Đàn, tỉnh Có lúc cậu mải nhìn sang phía Lam Thành bên kia
Nghệ An. ___________
2. Nguyễn Văn Giao (1811-1863), đậu Thám hoa khoa
Quý Sửu (1853), người đã gửi lên vua Tự Đức nhiều bản 1. Khôi nguyên: Đỗ đầu các kỳ thi xưa.
điều trần đề nghị tích cực chống Pháp. 2. Chỉ vùng núi giáp giới giữa hai tỉnh Nghệ An, Hà
3. Đặng Thúc Nhẫn và Vương Thúc Quý là những nhà Tĩnh, nơi Lê Lợi đã xây thành Lục Niên làm căn cứ chống
yêu nước. quân Minh vào thế kỷ XV.

59 60