Page 106 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 106

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC                                                                       ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC



 Bà để tôi làm lấy được". Tôi thấy anh mặc quần áo ngủ và   hỏi thăm. Tôi cho rằng thời trước người ta sống có tình
 anh đang ngồi làm việc gần cửa sổ. Cửa mở, sợ gió lùa, tôi   thương  yêu  đùm  bọc  nhau  hơn  thời  nay  ở  cái  đất  Pari
 định đóng lại thì anh ngăn: "Bà Giammô, bà cứ để như thế   này. Điều đặc biệt là tôi không thấy anh tiếp khách hay
 cho. Không sao cả. Xin cảm ơn bà". Có lần tôi vào buồng   tiếp bạn bè trong buồng anh bao giờ.
 anh để thay đồ trải giường cho anh thì gặp anh đang ngồi   Bỗng một hôm "anh Trung Quốc" từ giã nhà số 9 ngõ
                                                                   1
 ăn  cơm.  Tôi  thấy  anh  đang  cầm  bát  cơm,  tay  cầm  đũa.   Công Poanh của chúng tôi đi đâu chúng tôi không rõ .
                 Ngay sau chiến tranh thế giới thứ nhất, tôi làm thuê ở
 Anh nấu cơm lấy bằng cái bếp cồn để ở góc buồng. Anh
             Pari, khi thì làm cho một cửa hàng phóng đại ảnh, khi thì
 chào  tôi  và  nói: "Cảm ơn  bà  Giammô.  Tốt  lắm.  Cảm  ơn
             vẽ "đồ cổ mỹ nghệ Trung Hoa" (do một xưởng của người
 bà". Một lần khác bước vào buồng, tôi thấy anh đang ngồi
             Pháp  làm  ra!).  Hồi  đó  tôi  thường  rải  truyền  đơn  tố  cáo
 viết và anh lại bảo: "Bà Giammô bà cứ để tôi làm lấy, tôi
             bọn thực dân Pháp ở Việt Nam.
 không dám phiền bà. Cảm ơn bà".
                 Lúc bấy giờ, tôi ủng hộ Cách mạng Tháng Mười chỉ là
 Vải trải giường trong buồng anh do nhà trọ cung cấp
             theo cảm tính tự nhiên. Tôi chưa hiểu hết tầm quan trọng
 và thay đổi, nhưng quần áo của anh thì anh tự giặt lấy.
             lịch sử của nó. Tôi kính yêu Lênin vì Lênin là một người
 Anh ăn ở ngăn nắp, trật tự, không làm ầm ĩ bao giờ và mẹ
             yêu nước vĩ đại đã giải phóng đồng bào mình; trước đó,
 chồng  tôi  suốt  mấy  năm  trời  anh  ở  trọ  không  hề  than
             tôi chưa hề đọc một quyển sách nào của Lênin viết.
 phiền một câu nào về anh. Gia đình tôi đều nhận xét anh
                 Tôi  tham  gia  Đảng  Xã hội  Pháp  chẳng  qua  là  vì  các
 là người lịch sự, biết điều, đứng đắn và là một thanh niên
             "ông bà" ấy (hồi đó tôi gọi các đồng chí của tôi như thế) đã
 nước  ngoài  rất  nghèo.  Hàng  ngày,  anh  đi  làm  ở  đâu
             tỏ đồng tình với tôi, với cuộc đấu tranh của các dân tộc bị
 chúng  tôi  không  biết  rõ.  Bao  giờ  cũng  thế,  anh  xuống
             áp bức. Còn như đảng là gì, công đoàn là gì, chủ nghĩa xã
 thang, tìm trong hộp thư ở chân cầu thang xem có thư từ,
             hội và chủ nghĩa cộng sản là gì, thì tôi chưa hiểu.
 báo  chí  gì  người  ta  gửi  cho  anh  không,  rồi  anh  đi  cửa
                 Hồi ấy, trong các chi bộ của Đảng Xã hội, người ta bàn
 ngách bên để ra phố. Đi đâu về anh lại tìm thư từ, báo chí   cãi sôi nổi về vấn đề nên ở lại trong Quốc tế thứ hai, hay
 trong hộp rồi mới lên buồng.   là nên tổ chức một Quốc tế thứ hai rưỡi, hoặc tham gia
 Gia đình chúng tôi hồi đó ở tầng một, cho nên hàng   Quốc tế thứ ba của Lênin? Tôi dự rất đều các cuộc họp
 ngày anh đi về chúng tôi đều thấy. Có ngày cả hai buổi
             __________
 không trông thấy anh ra phố, chúng tôi lên buồng anh để
                 1. Xem Hồng Hà: Bác Hồ ở Pháp, Sđd.


    103       104
   101   102   103   104   105   106   107   108   109   110   111