Page 110 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC

bị áp bức và những người lao động trên thế giới khỏi ách sang Pháp. Anh Nguyễn bắt đầu kể cho tôi nghe tình hình
1
nô lệ . nước anh và những hành động xấu xa của chủ nghĩa thực
Ở Đại hội Tua, đồng chí Nguyễn Ái Quốc tuyên bố dân Pháp đang thống trị nhân dân anh.
tán thành chủ trương thành lập Đảng Cộng sản Pháp, Đối với tôi, đây là điều mới lạ. Vì lúc đó ở Pháp,
trước hết là vì Đảng Cộng sản là đảng duy nhất kiên người ta giới thiệu chính sách thuộc địa như là một công
quyết đấu tranh cho sự nghiệp giải phóng các dân tộc việc xuất cảng văn minh sang các nước lạc hậu. Nhờ quen
thuộc địa. Do đó, đồng chí Nguyễn Ái Quốc đã tham gia biết anh Nguyễn mà tôi hiểu sự thật về chủ nghĩa thực
sáng lập Đảng Cộng sản Pháp, đồng thời cũng là người dân Pháp. Thấy anh là một người tốt, tôi kết bạn với anh.
cộng sản Việt Nam đầu tiên. Chúng tôi gặp nhau luôn trong các buổi họp. Nhất là ở
Trong một cuộc họp ở phòng họp của "Hội phổ biến phòng họp "Hội phổ biến kiến thức" là nơi anh Nguyễn

kiến thức" ở khu Latinh, gần đường Xanh Giécmanh tôi hay lui tới. Anh Nguyễn và tôi lúc đó đều là thanh niên.
lần đầu tiên gặp anh Nguyễn Ái Quốc. Tôi nhớ rõ hồi đó Hai người chúng tôi gặp nhau là nói chuyện, bàn luận rất
thân hình anh Nguyễn mảnh khảnh, tóc đen, dáng người nhiều và sôi nổi về tình hình thời sự.
trẻ hơn tuổi. Anh Nguyễn hơn tôi bảy tuổi nhưng trông Chúng tôi cùng nhau nói chuyện về nước Nga Xôviết.
chỉ bằng tuổi tôi, người Việt Nam trẻ rất lâu. Con người Hồi đó chúng tôi đi quyên tiền trong các phố Pari để giúp
giản dị, lịch sự, dễ mến của anh Nguyễn đã thu hút tôi cách mạng Nga vượt qua nạn đói, hậu quả của việc Chính
ngay buổi đầu. Tôi hỏi anh về tình hình nước anh. Tôi phủ Pháp và chính phủ các nước đồng minh bao vây nước
bỗng nhớ đến những lần tôi về quê ở vùng Tácbơ, gần Nga Xôviết. Một hôm, tan buổi họp, đi trên đường phố,
dãy núi Pirênê tôi đã thấy nhiều người Việt Nam làm việc anh Nguyễn nói với tôi: "Này, Giắc ơi, cách mạng Nga
ở binh công xưởng của địa phương. Họ bị giam trong trại đang bị tiến công. Nhưng nó sẽ chiến thắng mọi kẻ thù.
và bị đối xử xấu. Tôi muốn biết chuyện những người Việt Tất cả chúng ta còn gặp nhiều khó khăn trước khi đi tới

Nam đó và tôi hỏi anh Nguyễn Ái Quốc vì sao họ phải thắng lợi cuối cùng. Nhưng dù thế nào, chúng ta vẫn cứ
đi tới. Trước khi đánh gục chủ nghĩa tư bản trên phạm vi
__________
toàn thế giới, chúng ta còn trải qua nhiều gian truân,
1. Bài của Chủ tịch Hồ Chí Minh viết cho tạp chí Các vấn đề nhưng thắng lợi nhất định về chúng ta". Anh Nguyễn
Phương Đông (Liên Xô) năm 1960 nhân dịp kỷ niệm lần thứ 90
không hề có ảo tưởng thắng lợi dễ dàng chủ nghĩa tư bản
ngày sinh Lênin với tiêu đề "Con đường dẫn tôi đến chủ nghĩa
và anh có con mắt nhìn rộng.
Lênin", Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.10, tr.561-563.

107 108