Page 108 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC

một tuần hai hoặc ba lần. Tôi chăm chú nghe những không phân biệt được ai đúng và ai sai. Nhưng từ đó tôi
người phát biểu ý kiến. Lúc đầu, tôi không hiểu được hết. cũng xông vào những cuộc tranh luận. Tôi tham gia thảo
Tại sao người ta bàn cãi hăng như vậy? Với Quốc tế thứ luận sôi nổi. Mặc dù chưa biết đủ tiếng Pháp để nói hết ý
hai, hoặc thứ hai rưỡi, hay là thứ ba, thì người ta cũng đều nghĩ của mình, tôi vẫn đập mạnh những lời lẽ chống lại
làm được cách mạng cả, sao lại phải cãi nhau? Và còn Lênin, chống lại Quốc tế thứ ba. Lý lẽ duy nhất của tôi là:
Quốc tế thứ nhất nữa, người ta đã làm gì với nó rồi? Nếu đồng chí không lên án chủ nghĩa thực dân, nếu đồng
Điều mà tôi muốn biết hơn cả - và cũng chính là điều chí không bênh vực các dân tộc thuộc địa thì đồng chí làm
mà người ta không thảo luận trong cuộc họp - là: Vậy thì cái cách mạng gì?
cái quốc tế nào bênh vực nhân dân các nước thuộc địa? Không chỉ tham gia các cuộc họp của chi bộ tôi mà
Trong một cuộc họp, tôi đã nêu câu hỏi ấy lên, câu thôi, tôi còn đến những chi bộ khác để bênh vực lập
hỏi quan trọng nhất đối với tôi. Có mấy đồng chí đã trả trường "của tôi". Ở đây, tôi cần nhắc thêm rằng các đồng
lời: Đó là Quốc tế thứ ba, chứ không phải Quốc tế thứ
chí Mácxen Casanh, Vayăng Cutuyariê, Môngmútxô và
hai. Và một đồng chí đã đưa cho tôi đọc Luận cương của
nhiều đồng chí khác đã giúp đỡ tôi hiểu biết thêm. Cuối
Lênin về các vấn đề dân tộc và thuộc địa đăng trên báo
*
cùng ở đại hội thành phố Tua , tôi cùng các đồng chí ấy
Nhân đạo.
biểu quyết tán thành tham gia Quốc tế thứ ba.
Trong luận cương ấy, có những chữ chính trị khó
Lúc đầu, chính là chủ nghĩa yêu nước, chứ chưa phải
hiểu. Nhưng cứ đọc lại nhiều lần, cuối cùng tôi cũng hiểu
chủ nghĩa cộng sản đã đưa tôi tin theo Lênin, tin theo
được phần chính. Luận cương của Lênin làm cho tôi rất
Quốc tế thứ ba. Từng bước một, trong cuộc đấu tranh,
cảm động phấn khởi, sáng tỏ, tin tưởng biết bao. Tôi vui
mừng đến phát khóc lên. Ngồi một mình trong buồng mà vừa nghiên cứu lý luận Mác - Lênin, vừa làm công tác
tôi nói to lên như đang nói trước quần chúng đông đảo: thực tế, dần dần tôi hiểu được rằng chỉ có chủ nghĩa xã
"Hỡi đồng bào bị đọa đầy đau khổ! Đây là cái cần thiết hội, chủ nghĩa cộng sản mới giải phóng được các dân tộc
cho chúng ta, đây là con đường giải phóng chúng ta!". __________
Từ đó tôi hoàn toàn tin theo Lênin, tin theo Quốc tế * Đại hội Tua: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 18 của Đảng
thứ ba. Xã hội Pháp họp tại thành phố Tua (Tour) từ ngày 25 đến 30 tháng

Trước kia, trong các cuộc họp chi bộ, tôi chỉ ngồi nghe 12 năm 1920. Ở đại hội này, Đảng Xã hội Pháp đã tách ra làm hai:
Đảng Cộng sản Pháp gồm số đông đảng viên theo Quốc tế thứ ba
người ta nói; tôi cảm thấy người nào cũng có lý cả, tôi
và Đảng Xã hội Pháp gồm số ít đảng viên theo Quốc tế thứ hai.
105 106