Page 102 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC

Sau mỗi chuyến đi, ông Nguyễn kể cho chúng tôi bốn mươi năm rồi còn gì. Song tôi rất nhớ nội dung cuốn
nghe cảm tưởng của ông. Thường thường ông nói nửa tiểu thuyết. Đại ý như sau:
đùa nửa thật: Một sĩ quan quý tộc Nga trẻ tuổi có một người vợ
"Trong những ngày nghỉ, không nên tiêu phí tiền bạc, chưa cưới rất đẹp. Tất nhiên là họ rất yêu nhau. Một hôm,
mất thì giờ ở bãi biển để nhìn những người đàn bà đi tắm, trong cuộc nhảy, người vợ chưa cưới trẻ tuổi được giới
mà nên đi du lịch, học hỏi được nhiều". thiệu với vua Nga. Vua Nga mê tít chị và bắt chị làm nhân
... tình của hắn. Anh sĩ quan trẻ đau đớn. Một bên là tình
Ngoài những cuộc đi xem để học, ông không thích yêu đối với vợ chưa cưới, một bên là lòng trung quân đối
chơi bời gì khác. với vua Nga. Rút cuộc anh rời bỏ Xanh Pêtecbua và đi

Không phải chỉ vì thích đi du lịch mà ông nhịn ăn một nơi xa để khỏi phải nhìn vua Nga và người yêu.
nhịn tiêu. Điều đó cũng có, nhưng nhất là ông muốn biết Từ đó rút ra kết luận: sự chỉ trích đạo đức phong kiến.
những nước ấy tổ chức và cai trị như thế nào. Cách viết của Tônxtôi rất giản dị, rõ ràng và dễ hiểu
Ông Nguyễn bắt đầu tổ chức, hoặc đúng hơn là bắt làm tôi rất thích. Tuổi trẻ thường bồng bột, tôi nhảy
vùng dậy khỏi giường mặc dù mùa đông rất lạnh, nhất
1
đầu học tổ chức" .
là trong căn phòng bé nhỏ của tôi lại không có lò sưởi, tôi
*
nói to: "Viết một cuốn truyện ngắn chẳng có gì là khó.
* *
Mình cũng có thể viết được". Ở Việt Nam chúng tôi, có
... Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, tôi làm thợ sửa câu tục ngữ "Điếc không sợ súng". Đúng là trường hợp
ảnh ở Pari. Hàng ngày tôi đi đến xưởng, chiều tôi tham của tôi. Sáng dậy tôi bắt đầu viết. Mỗi ngày tôi phải viết
gia các buổi họp của Đảng hoặc dự míttinh của công từ năm giờ đến sáu giờ rưỡi sáng, là vì bảy giờ tôi phải
nhân. Cuối ngày làm việc, tôi đọc vài trang tiểu thuyết để đi đến xưởng. Thường thường ngón tay tôi tê cóng lại.
trau dồi tiếng Pháp và giải trí một chút. Một hôm, một Sau một tuần lễ vất vả, tôi viết xong tác phẩm của mình,
bạn cùng nghề đưa cho tôi một cuốn truyện nhỏ của tôi mang đến tòa soạn báo Nhân đạo và nói với các đồng
Tônxtôi. Tôi quên tên cuốn sách là gì. Từ đó đến nay, đã chí trong ban văn học: "Tôi rất sung sướng nếu bài viết
của tôi được đăng, tùy các đồng chí đăng hay không
__________
đăng, nhưng dù thế nào cũng xin các đồng chí sửa lỗi
1. Trần Dân Tiên: Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ
tiếng Pháp cho tôi...".
tịch, Sđd, tr.45-56.

99 100