Page 133 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 133

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC                                                                                                    ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC



             Đanggiông,  xưởng  này  in  cho  báo  Nhân  đạo  và  báo  Việt                      chính trị, xã hội, văn nghệ... ở các câu lạc bộ hoặc đến Thư
             Nam hồn, tôi vẫn thường gặp đồng chí Cutuyarie. Thật là                             viện  quốc  gia  đọc  sách.  Ngoài  ra,  còn  đi  họp  ở  chi  bộ
             một người trí thức hiểu rộng, khiêm tốn, vui vẻ, hết sức                            đường phố của Đảng Cộng sản Pháp. Bận như thế nhưng
             quan  tâm  đến  các  nước  thuộc  địa.  Lúc  ấy  tôi  mới  biết                     chủ nhật nào đồng chí cũng đi dạo chơi và xem triển lãm
             đồng chí Nguyễn Ái Quốc và đồng chí Cutuyarie là bạn                                hội họa và bảo tàng Luvơrơ. Đồng chí rất thuộc Pari, nhất
             thân của nhau. Điện Păngtêông ở ngay trước phòng triển                              là rất thông thạo khu ngoại ô, nơi nhà máy và công nhân
             lãm. Chúng tôi tạt vào một lát rồi ra. Đồng chí Nguyễn Ái                           ở. Vùng ngoại ô này liên kết lại thành một vòng, người
             Quốc  đưa  tôi  đến  phố  Đê  Cácmơ  (Des  Carmes)  và  một                         Pháp  gọi  là  "Vòng  đai  đỏ"  vì  ở  đó  chịu  ảnh  hưởng  của
             hiệu ăn người Hoa kiều gọi cơm. Bữa ấy có nước mắm và                               Đảng Cộng sản Pháp. Đồng chí Nguyễn Ái Quốc thường
             thịt bò xào với giá. Lâu ngày mới ăn món quê hương ngon                             hoạt động, đi lại tiếp xúc với công nhân ở đây.
             quá. Ăn xong lại kéo nhau đi bộ về.                                                     Khoảng gần chiều, tôi ra tàu về Lơ Havơrơ. Đồng chí
                 Đến nhà, đồng chí Nguyễn Ái Quốc trải chiếu xuống                               Nguyễn  Ái  Quốc  căn  dặn  tôi  rất  nhiều, tôi  nhớ  nhất  và
             sàn, lấy sách báo sắp làm hai cái gối rồi cùng tôi nằm nghỉ                         thắm thiết nhất là câu: "Cần luôn luôn nhớ làm nhiệm vụ
             trưa. Tôi được hiểu rõ về công việc làm ăn của đồng chí.                            của người dân mất nước. Anh em nên yêu thương nhau,

             Sáng thì đồng chí đi vẽ khoán cho một xưởng truyền thần,                            vui vẻ, đoàn kết với nhau. Đoàn kết với công nhân Pháp,
             có vẽ mới có tiền, do đó đời sống của đồng chí tàm tạm                              nhân  dân  Pháp  và  các  nước thuộc  địa.  Chúng  ta  đều  là
             thôi,  có  phần  còn  gieo  neo  hơn  cả  chúng  tôi  là  những                     những người nghèo khổ, bị áp bức, bị bóc lột như nhau...".
             người  công  nhân  có  lương  tháng  đàng  hoàng.  Nhưng                            Về Lơ Havơrơ anh em xúm lại hỏi. Tôi nhất nhất kể lại
             đồng  chí  vẫn  để  dành  tiền  để  in  sách  và  đưa  vào  báo                     hết, không sót cái gì. Anh em phấn khởi lắm. Từ đó theo
             Người cùng khổ. Chiều thì đồng chí làm việc ở tòa báo, viết                         lời đồng chí Nguyễn Ái Quốc, anh em bí mật truyền báo
             bài, sửa bài. Đồng chí còn viết cho nhiều báo và tạp chí                            về nước, và đến những nơi có Việt kiều ở, như Tân Đảo,
             khác như: Nhân đạo, Đời sống công nhân... Nhân viên tòa                             đảo  Rêuyniông,  v.v..  Anh  em  quyên  tiền  ủng  hộ  báo
             báo đều là những người thuộc địa hoạt động cách mạng                                Người cùng khổ và mua báo Người cùng khổ, Nhân đạo, tạp
             đến  làm  thêm  sau  giờ  làm  việc  của  mình.  Hèn  nào,  tôi                     chí  Bônsơvích,  đưa  hàng  trăm  tờ  về  nước.  Có  lần  đi
             chẳng thấy tòa báo có người gác cổng và người đánh máy.                             Máctinich,  tôi  đưa  cả  ba  anh  người  Máctinich  trốn  mật

             Tối  thì  đồng  chí  Nguyễn  Ái  Quốc  đi  dự  các  cuộc  nói                       thám lậu vé về nước. Cái gì chứ cái món bí mật chuyển
             chuyện  có  tranh  luận  về  các  vấn  đề  triết  học,  kinh  tế,                   báo, đưa người, anh em thủy thủ chúng tôi làm rất dễ.


                                                                     131                          132
   128   129   130   131   132   133   134   135   136   137   138