Page 70 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC

Xong công việc ấy, phải dọn cho chủ bếp Pháp ăn. Sau May là anh bị đẩy vào giữa cột buồm và dây xích, nhờ
1
đấy, lặt rau, rửa nồi, chảo và đun lò lại. Công việc kéo dài vậy mà thoát chết!... .
suốt ngày. Theo những bức thư của Nguyễn Tất Thành gửi cho
Nhà bếp lo ăn cho cả bảy, tám trăm người, cả nhân cha thông qua nhà chức trách Anh còn lưu trong tài liệu
viên và hành khách. Có nhiều cái chảo bằng đồng lớn và mật thám Pháp thì ngày 30-10-1911, Người đã đến
nặng quá, đến nỗi anh Ba phải kéo lê trên sàn. Và những Côlômbô và ngày 15-12-1912, Người đến New York. Nhà

cái nồi cao quá, anh phải leo lên ghế để chùi nồi. Luôn sử học Mỹ nổi tiếng, dành gần như cả cuộc đời để nghiên
luôn nghe tiếng: cứu về Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cung cấp cho chúng ta tư
- Ba, đem nước đây! liệu rất quý khi Bác Hồ đến Mỹ và đi thăm tượng Nữ thần
- Ba, dọn chảo đi! tự do. Bà đã lật xem những trang ghi cảm tưởng của mọi
- Ba, thêm than vào! chính khách khi đến thăm và chiêm ngưỡng tượng Nữ

Suốt ngày anh Ba người đẫm hơi nước và mồ hôi, thần tự do. Bà viết: "Tất cả họ đều ghi cảm tưởng bằng
mình đầy bụi than. Người ta thấy anh Ba phải dùng hết những lời ca ngợi ngôi sao tỏa sáng trên vòng nguyệt quế
tinh thần và sức lực để làm cho xong mọi việc. Và hơn là ánh sáng tự do... Duy chỉ có Nguyễn Tất Thành nhìn
nữa, anh còn phải gọt cho xong đống củ cải và khoai tây... xuống dưới chân tượng và ghi: Ánh sáng trên đầu Thần tự
Mỗi ngày, đến chín giờ tối, công việc mới xong. Anh Ba do tỏa rộng khắp trời xanh, còn dưới chân tượng thì người da
mệt lử. Nhưng trong khi chúng tôi nghỉ hoặc đánh bài, đen đang bị chà đạp. Bao giờ người da đen được bình đẳng như
anh Ba học hay viết đến khuya... người da trắng? Bao giờ có sự bình đẳng giữa các dân tộc? Và

Một lần dọc đường, anh Ba suýt chết đuối. Bể nổi bao giờ người phụ nữ được bình đẳng với nam giới?".
sóng. Làn sóng to như những quả núi chồm lên, đổ Từ ngày 5-6-1911 ấy, Bác đã trải qua bao gian nan,
xuống. Hầu hết mọi người say sóng. Như mọi ngày, cực khổ của các nghề "bồi" ở dưới tàu, "bồi" ở khách sạn,
anh Ba lên bếp lại xuống hầm. Không thể vác những rổ làm nghề rửa ảnh, vẽ sơn mài… và làm nghề cào tuyết
rau lên vai vì tàu tròng trành dữ quá, anh phải buộc rổ cho một trường học để sống, để đi, để hiểu và hoạt động

rau vào dây sắt để kéo đi. Chuyến thứ hai một ngọn __________
sóng lớn thình lình phủ lên sàn tàu và cuốn xuống bể 1. Xem Trần Dân Tiên: Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ
mọi vật trên sàn tàu, cả những rổ rau và anh Ba nữa. Chủ tịch, Sđd, tr.18-19.

67 68