Page 68 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC

Trong những hãng tàu ra vào đó, Bác làm quen được chở khách. Tàu dài 124,1 m, rộng 15,2 m, chạy máy hơi
với một số người Việt Nam làm ở hãng Năm Sao, hãng nước, 2.800 mã lực, tốc độ 13 hải lý/giờ, trọng tải 5.572 tấn
này chạy Sài Gòn - Đà Nẵng, Hải Phòng và đi Xingapo, và có đủ nhiên liệu để chạy một mạch 12.000 hải lý. Trong
Côlômbô, Đoongkét, Boócđô, Mácxây, Lơ Havrơ, Po Xaít, hồ sơ lưu còn có sổ lương và sổ thủy thủ. Lương tháng 6
Gibuti. Hai người "bồi" Việt Nam mà Bác Hồ quen là năm 1911 của Bác là 50 phơrăng Pháp, trong khi những
Nguyễn Văn Hùm và Bùi Văn Viên. Hai ông này cho Bác người bồi Pháp làm việc rất nhàn nhã thì lương gấp ba lần
biết là hãng đang tuyển "bồi", Bác và mấy người Việt Nam lương của Bác.
nữa xuống xin việc.
Trưa ngày 5-6-1911, con tàu Amiral Latouche Tréville
Trưa ngày 2 tháng 6 năm 1911, chiếc tàu "Đô đốc
đã rời bến sông Sài Gòn với 72 thủy thủ có mặt trên tàu.
Latusơ Tơrêvin" của hãng Năm Sao từ Hải Phòng vào cập
bến Nhà Rồng. Bác xuống tàu và gặp viên thuyền trưởng. Trong chuyến hành trình đầu tiên đó Bác đến Xingapo,
Nhìn thân hình mảnh khảnh của Bác, thuyền trưởng hỏi: Côlômbô, Po Xaít, rồi Đarăng, Mácxây và ngày 15 tháng 7
- Anh có thể làm được việc gì? Bác đến Lơ Havrơ, cảng chính ở miền Bắc nước Pháp.
- Tôi có thể làm bất cứ công việc gì. Bác đáp với lòng Bác ra đi giữa mùa bão tố tháng sáu với một trái tim
tự tin.
vĩ đại mang trọn tình yêu quê hương đất nước. Từ buổi
Nhìn thấy nét cương nghị và thông minh của Bác,
trưa đó Bác bước vào cuộc đời của một người lao động
viên thuyền trưởng mỉm cười:
cực khổ. "Mỗi ngày anh Ba phải làm từ bốn giờ sáng, quét
- Được, tôi đồng ý nhận anh làm phụ bếp, sáng mai
anh xuống đây nhận việc. Anh tên là gì? dọn sạch sẽ nhà bếp lớn trên tàu, rồi đốt lửa trong các lò.
Lúng túng một chút, Bác đáp: Sau đó thì đi khuân than, rồi xuống hầm lấy rau, thịt, cá,
- Văn Ba! nước đá... Công việc khá nặng nhọc vì dưới bếp rất nóng,
Trên tàu khi đó đã có một thủy thủ làm việc từ trước còn trong hầm thì rất rét. Đôi khi vừa phải vác một bao
có tên là Nguyễn Văn Ba.
nặng vừa leo lên những bậc thang, trong khi tàu tròng
* trành lắc lư rất nguy hiểm" .
1
* *
__________
Ngày 3 tháng 6 năm 1911, Bác chính thức xuống tàu làm
1. Xem Trần Dân Tiên: Những mẩu chuyện về đời hoạt động của
phụ bếp. Đây là một trong những tàu lớn vừa chở hàng, vừa
Hồ Chủ tịch, Sđd, tr.18.

65 66