Page 80 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC

Chiếc tàu nhỏ rời Lơ Havơrơ, đỗ lại ở Tây Ban Nha, hút thật mạnh và để đầu kia vào một cái chai. Và như thế
Bồ Đào Nha, Angiêri, Tuynidi và những cửa bể Đông tha hồ mà uống. Nhưng anh Ba không bao giờ uống rượu
châu Phi cho đến Cônggô. Đến đâu anh Ba cũng để ý xem và khuyên tôi không nên làm như thế.
xét. Mỗi lần tàu cập bến, thế nào anh Ba cũng kiếm cách đi Anh Ba rất tốt với mọi người và không bao giờ cãi cọ
thăm thành phố. Khi trở về, anh có những ảnh và những với ai. Nhưng anh Ba hơi khác thường. Mỗi ngày anh dậy
hộp diêm đầy túi. Anh Ba thích thu thập những thứ ấy. sớm để xem mặt trời mọc. Và trong những đêm trăng, anh
Đến Đaca, biển nổi sóng rất dữ. Tàu không thể vào bờ. hầu như không ngủ, anh đi đi lại lại trên tàu, ngắm trời
Cũng không thể thả canô xuống vì sóng rất to. Để liên lạc ngắm bể. Chúng tôi đậu lại ở Tênêriítpho vào hoàng hôn.
với tàu, bọn Pháp trên bờ bắt những người da đen phải Bể lặng sóng, hòn đảo giống như một cái chụp đèn khổng
bơi ra chiếc tàu. Một, hai, ba, bốn người da đen nhảy lồ trên mặt bể, phía trên lóng lánh, phía dưới xanh xanh.
xuống nước. Người này đến người kia, họ bị sóng biển Chỉ có thế thôi mà anh Ba ngây người. Anh nhắc đi nhắc
cuốn đi. lại: "Bốn, anh nhìn kìa! Đẹp quá! Hùng vĩ quá!".
Cảnh tượng ấy mọi người coi là thường. Nhưng điều Đến lúc về Lơ Havơrơ, nhớ lời khuyên của anh Ba, tôi
đó làm anh Ba hết sức cảm động, anh khóc. Ngạc nhiên không đến thăm cô gái nhảy nữa. Tôi còn đi một vài

tôi hỏi tại sao? Anh Ba buồn rầu trả lời tôi: chuyến, dành được ít tiền thì tôi trở về nước, mở một cửa
"Những người Pháp ở Pháp phần nhiều là tốt. Song hàng nhỏ, và lấy vợ. Nghĩ đến tình bạn giữa chúng tôi, tôi
những người Pháp thực dân rất hung ác, vô nhân đạo. Ở đã đặt tên cho đứa con đầu lòng của tôi là Ba, điều đó làm
đâu chúng nó cũng thế. Ở ta, tôi cũng thấy chuyện như cho những người chung quanh lấy làm lạ. Việc đó đã cách
thế xảy ra ở Phan Rang. Bọn Pháp cười sặc sụa trong khi đây ba mươi năm. Ngày giờ đi chóng quá".
đồng bào ta chết đuối vì chúng nó. Đối với bọn thực dân, Ông Bốn ngừng lại. Tôi hỏi tiếp:
tính mạng của người thuộc địa, da vàng hay da đen cũng - Thế còn ông Ba bạn của ông, sau đấy đi đâu?
không đáng một xu". - Ba cũng rời chiếc tàu, nói là đi Anh.
Chiếc tàu của chúng tôi chở rượu ngon của Boócđô và - Tại sao đi Anh?
Angiêri cho những thuộc địa khác. Tất cả mọi người trên - Ba nói để học tiếng Anh.
tàu dùng rượu đó. Vì rượu rất nhiều. Tôi đã trông thấy - Thế ông có được tin tức của anh Ba không?

nhiều thủy thủ say rượu suốt chuyến tàu. Chỉ cần dùi một - Có, hai ba lần gì đấy, anh Ba kể cho tôi nghe đã gặp
lỗ nhỏ vào thùng rượu, ấn một ống cao su nhỏ vào đấy, ở Luân Đôn một người đồng hương tên là Nam.

77 78