Page 85 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 85

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC                                                                                                    ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC



             là tin tức ông thị trưởng Coóc (Cook), một nhà đại ái quốc                              Anh Ba đến nói với tôi: "Xin từ biệt anh Nam"!.
             Ái Nhĩ Lan . Ông ta bị bắt và bị người Anh bỏ tù. Ông ta                                - Anh đi đâu?
                         *
             tuyệt  thực.  Không  những  ông  không  ăn  uống,  mà  còn                              - Tôi đi Pháp.
             không  nói  năng,  không  cử  động  nữa.  Ông  nằm  nghiêng                             -  Không  nói  chơi  chứ?  Nước  Pháp  đang  có  chiến
             một phía im lìm như thế hơn bốn mươi ngày. Da thịt và áo                            tranh. Anh đến Pháp làm gì?
             quần phía ấy thối hết. Và ông chết, chết vì Tổ quốc. Can                                - Tôi đi xem. Tôi sẽ viết thư cho anh.
             đảm biết bao! Dũng cảm biết bao! Một dân tộc có những                                   Anh Ba bắt tay tôi, chúng tôi hôn nhau. Và cứ thế anh
             người như ông Coóc sẽ không bao giờ đầu hàng.                                       Ba đi, không hành lý.
                 Chúng ta cũng thế, chúng ta có những người cam đảm                                  Chiến tranh tiếp tục. Lính Anh bị thương trở về. Cả
             như ông thị trưởng Coóc. Anh có biết chuyện cụ Tống Duy
                                                                                                 những  người  lánh  nạn  Bỉ  cũng  đến.  Các  công  việc  đều
             Tân không? Tôi kể cho anh nghe: Cụ Tống Duy Tân là một
                                                                                                 đình  trệ.  Lôi  Gioócgiơ  (Lloyd  George)  lật  đổ  Atquish
             nhà đại trí thức, đấu tranh dũng cảm chống bọn xâm lược
                                                                                                 (Asquish)  và  lên  làm  thủ  tướng.  Số  người  nhà  bếp  của
             Pháp. Cụ bị bắt và bị nhốt vào trong một cũi để gửi đến Bộ
                                                                                                 chúng  tôi  chỉ  còn  lại  một  nữa.  Đồng  vàng  và  đồng  bạc
             Tổng Tư lệnh Pháp. Ngồi trong cũi, Cụ vẫn làm thơ yêu
                                                                                                 không lưu hành ở Pháp nửa. Quân Đức đã tiến đến sông
             nước. Khi hết giấy, Cụ bẽ gãy quản bút, lấy cật tre làm dao,
             và mổ bụng, cắt ruột tự tử. Trong những giấy tờ tìm thấy                            Mácnơ (Marne). Nước Pháp bị ngạt thở vì khói lửa chiến
             trong  cũi,  cuối  những  bài  thơ,  người  ta  còn  đọc  được                      tranh. Ở Anh, các thức ăn, thứ dùng được đều bị Chính
             những chữ: "Thà chết còn hơn đầu hàng".                                             phủ hạn chế.
                 Tôi  tôn  kính  tất  cả  những  Tống  Duy  Tân.  Tôi  sùng                          Sau khi rời Luân Đôn, anh Ba viết thư cho tôi đại ý
             kính tất cả thị trưởng Coóc. Cái chết của họ làm cho Tổ                             thế này:
             quốc họ sống lại, lòng cam đảm của họ là bất diệt.                                      Tôi  đã  gặp  nhà  ái  quốc  Phan  Chu  Trinh.  Anh  biết
                 Thế giới đại chiến bùng nổ. Người Pháp ở Luân Đôn                               không? Ông bị án tử hình. Nhờ hội Nhân quyền và ông
             nhận  được  lệnh  động  viên.  Nhiều  người  khóc,  nhất  là
                                                                                                                                                            *
                                                                                                 Giôrét (Jaurès) can thiệp, ông Phan được thả và sang Balê .
             những người đàn bà Pháp.
                                                                                                 Tôi cũng gặp luật sư Phan Văn Trường và những người
                 Người Đức bị bắt nhốt vào trại tập trung. Họ cũng khóc.
                                                                                                 khác. Tôi nói với họ: Trong khi vua Duy Tân nổi dậy ở
             Lính Anh bị đưa ra mặt trận, cha mẹ, vợ con họ đều khóc.
             __________                                                                          __________
                 * Cộng hòa Ailen - BT.                                                              * Pari - BT.

                                                                      83                           84
   80   81   82   83   84   85   86   87   88   89   90