Page 89 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 89

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC                                                                                                    ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC



                 Được những sự thật ấy rèn luyện, ông Nguyễn hiểu                                yêu cầu và từ ngày ấy phong trào cách mạng Việt Nam
                                                                                                              1
             rằng những lời tuyên bố tự do của các nhà chính trị tư bản                          càng lên cao .
             trong lúc chiến tranh thực ra chỉ là những lời đường mật                                                          *
             để lừa bịp các dân tộc. Và muốn được giải phóng, các dân                                                        *     *
             tộc chỉ có thể trông cậy vào mình, trông cậy vào lực lượng                              ... Dạo ấy vào năm 1919, năm đầu tiên sau chiến tranh

             của bản thân mình.                                                                  và là năm của Hội nghị hòa bình. Lúc đó tôi mới 20 tuổi.
                 Những lời yêu cầu của ông Nguyễn cũng như của các                               Bố mẹ tôi trước đó bắt tôi đi học Trường bảo tàng Luvrơ
             đại biểu các dân tộc bị áp bức khác không có kết quả gì hết.                        là một trường học lớn chuyên đào tạo những người khảo
                 Nhưng không thể nói những lời yêu cầu ấy là không                               cổ và những người sau vào làm việc cho Bảo tàng Luvrơ.

             có  tác  dụng,  bởi  vì  nó  đã  đánh  dấu  một  giai  đoạn  mới                    Tôi ở với mẹ tôi ở nhà số 6 phố Đôbinhi, trung tâm Pari.
             trong phong trào giải phóng dân tộc.                                                Nhà tôi ở gác hai ăn thông sang nhà người cậu tôi cùng
                                                                                                 gác.  Cậu  tôi  là  Giuyn  Cămbông,  đại  sứ  của  Chính  phủ
                 Với số ít tiền kiếm được, ông Nguyễn sống rất nghèo
                                                                                                 Pháp. Cậu tôi ở hai buồng, một buồng ở gác hai và một
             khổ để có thể thuê in những bản yêu cầu ấy thành truyền
                                                                                                 buồng làm bàn giấy ở tầng một dưới nhà. Chiến tranh thế
             đơn đem phát trong các cuộc míttinh. Do đó, một số đông
                                                                                                 giới thứ nhất làm chết nhiều người. Những người thư ký
             người Pháp đã hiểu thêm về Việt Nam.
                                                                                                 giúp việc cậu tôi xong chiến tranh vẫn chưa thấy trở lại
                 Ông  Nguyễn  phát  những  truyền  đơn  ấy  cho  tất  cả
                                                                                                 làm việc. Cậu Giuyn Cămbông nói với mẹ tôi:
             những Việt kiều và những người Việt đi lính ở Pháp. Vì
                                                                                                     -  Chắc  họ  không  đến  làm  nữa  đâu.  Chị  cho  cháu
             vậy mà có những vụ khám xét trong các trại lính, làm cho
                                                                                                 Giơneviêvơ ở nhà giúp việc hộ tôi.
             những người lao động và lính Việt Nam trước thờ ơ với
                                                                                                     Thế là tôi phải xin phép nghỉ học nhiều tháng để giúp
             chính trị nay cũng giác ngộ.
                                                                                                 việc thư ký cho cậu tôi. Một buổi sáng, cả nhà chưa dậy,
                 Ông  Nguyễn  gửi  cả  những  truyền  đơn  về  Đông
                                                                                                 có  tiếng  chuông  reo ngoài  cửa. Tôi  chạy  ra mở  cửa.  Tôi
             Dương, nhưng gửi đề tên Việt thì không đến nơi, đề tên
                                                                                                 thấy  hiện  ra  trên  ngưỡng  cửa  một  người  châu  Á,  đúng
             người Pháp thì đến nơi. Bọn thực dân Pháp in truyền đơn
                                                                                                 __________
             ấy  trên  báo  để  chế  giễu  và  yêu  cầu  đàn  áp.  Chính  nhờ
                                                                                                     1. Xem Trần Dân Tiên: Những mẩu chuyện về đời hoạt động của
             những tờ báo ấy mà người Việt Nam biết được toàn bản
                                                                                                 Hồ Chủ tịch, Sđd, tr.41-44.

                                                                      87                           88
   84   85   86   87   88   89   90   91   92   93   94