Page 92 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC

hơn: một người dân Đông Dương, gầy gò, đáng mến. Tôi nói với ông Nguyễn Ái Quốc:
Người đó chào tôi và nói: - Ông viết hay lắm, nhưng ông cậu tôi chưa dậy vì lúc
- Tôi có một "bản trần tình" cần đưa cho đại sứ Cămbông. này còn quá sớm.
Tôi liền mời anh ta vào nhà và vào bàn giấy của đại sứ Ông Nguyễn Ái Quốc ăn mặc chỉnh tề nhưng quần áo
hơi cũ. Ông đứng chờ cho tôi đọc xong tập giấy ông đưa
Cămbông. Đây là một bàn giấy rất đẹp, trang trí theo kiểu
rồi nói:
Ampia mà gia đình chúng tôi hiện còn giữ nguyên như
- Vậy thì tôi để những bản này lại và nhờ cô chuyển
hồi năm 1919. Tôi hỏi khách:
tận tay cho đại sứ Cămbông.
- Xin lỗi, ông cho tôi hỏi: Ông là ai?
- Vâng, ông cứ để đây. Ông để lại cho tôi cả địa chỉ
- Thưa cô, tôi là Nguyễn Ái Quốc. Tôi là thợ ảnh. Tôi
ông nữa, nếu có kết quả tôi sẽ trả lời ông rõ.
muốn được gặp đại sứ Cămbông.
Ông Nguyễn Ái Quốc chào tôi rất lịch sự và ra về.
Anh thanh niên Nguyễn Ái Quốc liền cởi một cuộn
Khi cậu tôi dậy làm việc, tôi nói lại chuyện ông khách
giấy buộc dây đỏ và giở ra nói:
người Việt Nam tới. Cậu tôi bảo tôi đọc cho cậu tôi nghe
- Tôi đến đây vì tôi muốn đưa cho ngài đại sứ một
"Bản trần tình" của ông Nguyễn Ái Quốc. Tôi đọc xong rồi
"bản trần tình" của toàn thể nhân dân Đông Dương.
đặt lên bàn giấy của cậu tôi. Cậu tôi đọc lại một lần nữa
Tôi đọc trong tập giấy thấy có một bức thư đề gửi
rồi nói:
đại sứ Cămbông: "Thưa ngài đại sứ Cămbông, đại diện
- Để rồi chuyển tài liệu này cho Thủ tướng Clêmăngxô.
toàn quyền của nước Pháp tại Hội nghị Vécxây. Tôi là
Và cậu Cămbông tôi đã đưa tài liệu của ông Nguyễn
người đại diện cho nhân dân Đông Dương. Chúng tôi là
Ái Quốc cho Clêmăngxô là người cùng cậu tôi và một số
một dân tộc đang tiến hóa. Chúng tôi đã được hiểu biết
nền văn minh của nước ngài...". Kèm theo là một bản người khác đại diện nước Pháp dự Hội nghị hòa bình
yêu sách quan trọng nhờ đại sứ Cămbông chuyển đến Vécxây. Vì sao ông Nguyễn Ái Quốc lúc đó lại tìm đến
Hội nghị hòa bình Vécxây. Bản yêu sách đó đòi trả lại nhà cậu tôi để đưa bản yêu sách cho Hội nghị Vécxây? Vì

tự do cho các tù chính trị Đông Dương, bãi bỏ các tòa án đọc danh sách những đại diện toàn quyền của nước Pháp
đặc biệt, tự do báo chí hội họp, đi ra nước ngoài, học đi dự Hội nghị Vécxây hồi đó, người ta thấy: Thủ tướng
tập, v.v.. Cả hai bản đó đều viết bằng tay rất đẹp và Clêmăngxô, nhà tài chính lớn Clôdơ, người chuyên trách
thảo bằng một lời văn rất hay. chính sách nội trị là Tácxdiơ, Chủ tịch thượng viện Lêông

89 90