Page 97 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 97

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC                                                                                                    ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC



             Pháp cấm, nhưng Câu lạc bộ ngoại ô Pari đã đem diễn,                                Bộ trưởng Bộ Thuộc địa và Pie Paxkiê (Pierre Pasquier),
             được các nhà phê bình văn nghệ khen hay.                                            Toàn  quyền  Đông  Dương  mời  ông  Nguyễn  đến  nói
                 Trong thời gian ở Pari, ông Nguyễn sống rất cực khổ.                            chuyện và Tổng Giám đốc cảnh sát đã thu giấy căn cước
             Để kiếm tiền, ông Nguyễn làm nghề rửa ảnh và phóng đại                              của ông Nguyễn.
             ảnh. Chính cụ Phan Chu Trinh đã dạy cho ông Nguyễn                                      Suốt  trong  thời  gian  ông  Khải  Định  ở  lại  Pháp,  ông
             nghề này. Ông làm cả nghề sơn vẽ đồ cổ.
                                                                                                 Nguyễn ngày đêm bị hai tên mật thám theo dõi không rời
                 Ở Pari có nhiều nhà làm giả đồ cổ Trung Quốc; họ làm
                                                                                                 một bước. Ông không để ý đến những việc ấy. Mặc dầu
             đồ gỗ, bình phong và những vật khác bắt chước theo kiểu
                                                                                                 đời sống nghèo nàn, lại bị rầy rà về chính trị, ông Nguyễn
             Trung  Quốc.  Họ  sơn  bằng  sơn  Nhật  và  vẽ  hoặc  viết
                                                                                                 vẫn không nao núng.
             những chữ ngoằn ngoèo giả chữ Trung Quốc. Những bà
                                                                                                     Mỗi  buổi  mai,  ông  Nguyễn  nấu  cơm  trong  một  cái
             quý tộc già, những người trọc phú rất ham chuộng những
                                                                                                 xanh nhỏ bằng sắt tây đặt trên ngọn đèn dầu. Với một con
             vật ấy, không biết là đồ giả và mua rất đắt. Công việc sơn
                                                                                                 cá mắm hoặc một tí thịt. Ông ăn một nửa và để dành một
             vẽ giả đồ cổ Trung Quốc rất dễ cho ông Nguyễn. Không
                                                                                                 nửa đến chiều. Có khi một miếng bánh mì với một miếng
             may đây chỉ là một công việc hàng mùa, mỗi năm chỉ làm
                                                                                                 phomát là đủ ăn cả ngày. Ông trọ ở một phòng nhỏ trong
             vài tháng.
                                                                                                 khách sạn rẻ tiền ở xóm lao động. Phòng chỉ vừa kê được
                 Sự hoạt động chính trị của ông Nguyễn được cảm tình
                                                                                                 một cái giường sắt chật, một cái bàn nhỏ và một cái ghế.
             sâu sắc của những người Việt Nam yêu nước, đó là sự dĩ
                                                                                                 Chỉ thế thôi, không có gì khác.
             nhiên.  Vì  lần  đầu  tiên  trong  lịch  sử,  có  một  người  Việt
             Nam tuyên bố trước toàn thế giới chủ trương giành độc                                   Về  mùa  đông  lạnh,  mỗi  buổi  sáng  trước  khi  đi  làm,
             lập cho dân tộc mình; lần đầu tiên trong lịch sử, có một                            ông  để  một  viên  gạch  vào  lò  bếp  của  khách  sạn.  Chiều
             người Việt Nam dám bóc trần những tội ác của bọn thực                               đến, ông lấy viên gạch ra, bọc nó vào trong những tờ báo
             dân  Pháp  ngay  ở  Pari.  Và  cũng  chính  vì  vậy  mà  ông                        cũ, để xuống dưới nệm cho đỡ rét.

             Nguyễn bị bọn thực dân thù ghét.                                                        Thường  thường,  ông  chỉ  làm  việc  nửa  ngày,  làm
                 Người  ta  rình  mò  ông  Nguyễn.  Người  ta  nói  xấu                          buổi  sáng  để  kiếm  tiền,  còn  buổi  chiều  thì  đi  đến  thư
             ông. Người ta tẩy chay ông. Người ta bảo bọn chủ không                              viện hoặc đến dự những buổi nói chuyện chính trị. Tối
             nên dùng ông. Người ta cố tình mua chuộc ông. Người                                 đến,  ông  đi  dự  míttinh  ở  Pari.  Có  rất  nhiều  cuộc
             ta kiếm cách dọa dẫm ông. Anbe Xarô (Albert Sarraut),                               míttinh. Chính ở đây ông đã làm quen với những người


                                                                      95                           96
   92   93   94   95   96   97   98   99   100   101   102